diff --git "a/test/ud-hsb.tsv" "b/test/ud-hsb.tsv" new file mode 100644--- /dev/null +++ "b/test/ud-hsb.tsv" @@ -0,0 +1,624 @@ +id lang text tags +p1s1 hsb Wšě nastawki w tutym kapitlu maja markěrowanje přez předłohu {{Ekscelentny}}. DET NOUN ADP DET NOUN VERB NOUN ADP NOUN PUNCT+PUNCT+ADJ+PUNCT+PUNCT+PUNCT +p2s1 hsb Biologija je wědomostny wobłuk, kotryž analyzuje žiwy swět. NOUN AUX ADJ NOUN+PUNCT DET VERB ADJ NOUN+PUNCT +p2s2 hsb Pod biologiju móžemy dać dalše wědomosće. ADP NOUN VERB VERB ADJ NOUN+PUNCT +p2s3 hsb Je to napřikład Molekularna biologija, biochemija, genetika, bańkowa biologija, fyziologija, anatomija, wuvojowa biologija, ewoluciska biologija, etologija, ekologija, systematika, botanika, coologija, mykologija, mikrobiologija, morfologija, bionika, lěkařske discipliny, wirologija a mnoho dalšich specializowanych wědomostnych disciplin. AUX PRON ADV ADJ NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT ADJ NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT ADJ NOUN+PUNCT ADJ NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT ADJ NOUN+PUNCT NOUN CCONJ DET ADJ NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p3s1 hsb Bazalne ćělesa šwikacych prućikow wobsedźa charakteristisku wjeleworštowu strukturu z mikrotubulijow ale tež zakótwjenje w cytoskeleće. ADJ NOUN ADJ NOUN VERB ADJ ADJ NOUN ADP NOUN CCONJ ADV NOUN ADP NOUN+PUNCT +p3s2 hsb Mitoza je wotewrjena, za čas dźělenja bańkow so fragmoplast twori. NOUN AUX ADJ+PUNCT ADP NOUN NOUN NOUN PRON NOUN VERB+PUNCT +p3s3 hsb Pyrenoidy zwjetša faluja. NOUN ADV VERB+PUNCT +p4s1 hsb Hriby su žiwe přez wottwar žiwych a nježiwych rostlinow, w symbiozu z rostlinami (mykorica) abo jako parazity. NOUN AUX ADJ ADP NOUN ADJ CCONJ ADJ NOUN+PUNCT ADP NOUN ADP NOUN PUNCT+NOUN+PUNCT CCONJ SCONJ NOUN+PUNCT +p5s1 hsb Z Mezopotamiskej jako Mjezyrěčina su geografisce dźensniše kónčiny Iraka sewjerowuchodneje Syriskeje kaž tež južnowuchodneje Turkowskeje definowane. ADP PROPN SCONJ PROPN AUX ADV ADJ NOUN PROPN ADJ PROPN SCONJ ADV ADJ PROPN ADJ+PUNCT +p5s2 hsb Za přirodne mjezy maja wuchodne dólne nakromne kónčiny horinow Zagros a Taurus, pobrjóžna kónčina Persiskeho golfa a započinaca so syrisko-arabska pusćina. ADP ADJ NOUN VERB ADV ADJ ADJ NOUN NOUN PROPN CCONJ PROPN+PUNCT ADJ NOUN ADJ NOUN CCONJ ADJ PRON ADJ+PUNCT+ADJ NOUN+PUNCT +p5s3 hsb Žórłowe regiony Eufrata a Tigrisa pak geografisce k Mezopotamiskej njesłušachu. ADJ NOUN PROPN CCONJ PROPN CCONJ ADV ADP PROPN VERB+PUNCT +p5s4 hsb Z kóncom nowowbabylonskeho mócnarstwa tež historiske stawizniske zapřijeće Mezopotamiska. ADP NOUN ADJ NOUN ADV ADJ ADJ NOUN PROPN+PUNCT +p5s5 hsb Slědowace epochi z jich nowymi politiskimi statnymi wutworami tohodla pod historiske mjeno Mezopotamiska njesłuša. ADJ NOUN ADP DET ADJ ADJ ADJ NOUN ADV ADP ADJ NOUN PROPN VERB+PUNCT +p6s1 hsb Serbski institut / Sorbisches Institut w Budyšinje přepytuje rěč, stawizny a kulturu Serbow w Hornjej a Delnjej Łužicy w zašłosći a přitomnosći. ADJ NOUN PUNCT PROPN PROPN ADP PROPN VERB NOUN+PUNCT NOUN CCONJ NOUN PROPN ADP ADJ CCONJ ADJ PROPN ADP NOUN CCONJ NOUN+PUNCT +p6s2 hsb Wón zběra a archiwěruje k tomu trěbne materialije, přihotuje je za wědomostne slědźenje a spřistupnja je zdobom zjawnosći. PRON VERB CCONJ VERB ADP PRON ADJ NOUN+PUNCT VERB PRON ADP ADJ NOUN CCONJ VERB PRON ADV NOUN+PUNCT +p6s3 hsb Nimo toho su interdisciplinarne slědźenja instituta na aktualne połoženje, na wosebitosće a na přirunowanje małych rěčow a kulturow w Europje wusměrjene. ADP PRON AUX ADJ NOUN NOUN ADP ADJ NOUN+PUNCT ADP NOUN CCONJ ADP NOUN ADJ NOUN CCONJ NOUN ADP PROPN ADJ+PUNCT +p6s4 hsb Sobudźěłaćerjo spytaja kulturnu a rěčnu praksu Serbow we woběmaj Łužicomaj ze swojimi móžnosćemi podpěrać. NOUN VERB ADJ CCONJ ADJ NOUN PROPN ADP DET PROPN ADP DET NOUN VERB+PUNCT +p6s5 hsb Serbski institut ze sydłom w Budyšinje a wotnožku w Choćebuzu je so k 1. januarej 1992 wot Swobodneho stata Sakska zhromadnje z krajom Braniborska wutworił. ADJ NOUN ADP NOUN ADP PROPN CCONJ NOUN ADP PROPN AUX PRON ADP NUM+PUNCT NOUN NUM ADP ADJ NOUN PROPN ADV ADP NOUN PROPN VERB+PUNCT +p6s6 hsb Po swojej prawniskej formje je wón zapisane towarstwo. ADP DET ADJ NOUN AUX PRON ADJ NOUN+PUNCT +p6s7 hsb Jeho tradicije jako zwonkauniwersitne slědźenišćo złožuja so na Institut za serbski ludospyt, kotryž bě so lěta 1951 załožił a wot 1952 do 1991 Němskej akademiji wědomosćow (wot 1972: Akademiji wědomosćow NDR) přisłušał. DET NOUN SCONJ ADJ NOUN VERB PRON ADP PROPN ADP ADJ NOUN+PUNCT DET AUX PRON NOUN NUM VERB CCONJ ADP NUM ADP NUM ADJ NOUN NOUN PUNCT+ADP NUM+PUNCT NOUN NOUN PROPN+PUNCT VERB+PUNCT +p6s8 hsb Serbski institut kooperuje z druhimi wědomostnymi zarjadnišćemi w tu- a wukraju. ADJ NOUN VERB ADP ADJ ADJ NOUN ADP X+PUNCT CCONJ NOUN+PUNCT +p6s9 hsb Jeho fachowcy spjelnjeja wučbne nadawki na uniwersitach a wysokich šulach. DET NOUN VERB ADJ NOUN ADP NOUN CCONJ ADJ NOUN+PUNCT +p6s10 hsb Kóžde druhe lěto wuhotuje institut mjezynarodny prózdninski kurs za serbsku rěč a kulturu. DET ADJ NOUN VERB NOUN ADJ ADJ NOUN ADP ADJ NOUN CCONJ NOUN+PUNCT +p7s1 hsb "Nimo ""normalneje"" woda eksistuje tež tak mjenowana ""połćežka woda"", ""ćežka woda"" (deuteriumowy oksid) a ""přećežka woda"" (tritiumowy oksid)." ADP PUNCT+ADJ+PUNCT NOUN VERB ADV ADV ADJ PUNCT+ADJ NOUN+PUNCT+PUNCT PUNCT+ADJ NOUN+PUNCT PUNCT+ADJ NOUN+PUNCT CCONJ PUNCT+ADJ NOUN+PUNCT PUNCT+ADJ NOUN+PUNCT+PUNCT +p7s2 hsb Při ćežkej a přećežkej wodźe normalny wodźikowy atom (protium, symbol H) so přez jeju ćežkej izotopaj deuterium abo tritium naruna. ADP ADJ CCONJ ADJ NOUN ADJ ADJ NOUN PUNCT+NOUN+PUNCT NOUN PROPN+PUNCT PRON ADP DET ADJ NOUN NOUN CCONJ NOUN VERB+PUNCT +p7s3 hsb Při połćežkej wodźe, jedyn wodźikowy atom so přez deuterium naruna. ADP ADJ NOUN+PUNCT NUM ADJ NOUN PRON ADP NOUN VERB+PUNCT +p8s1 hsb Cycaki buchu do tři podklasow z něhdźe 25 hač 30 porjadow rozdźělene, kotrež buchu z jich strony při měchawcach a wyšich cycakach hišće raz dwě resp. štyri nadporjadowanym skupinam přidźělować móžeja. NOUN AUX ADP NUM NOUN ADP ADV NUM CCONJ NUM NOUN ADJ+PUNCT DET AUX ADP DET NOUN ADP NOUN CCONJ ADJ NOUN ADV NOUN NUM ADV+PUNCT NUM ADJ NOUN VERB VERB+PUNCT +p8s2 hsb Bóle detailowa systematika z wšěch swójbami so namaka w systematika cycakow. ADV ADJ NOUN ADP DET NOUN PRON VERB ADP NOUN NOUN+PUNCT +p9s1 hsb Frankfurt nad Mohanom (tež Frankfurt nad Mainom, němsce Frankfurt am Main) je najwjetše město zwjazkoweho kraja Hessenska a pjaty najwjetše město Němskeje. PROPN ADP PROPN PUNCT+ADV PROPN ADP PROPN+PUNCT ADV PROPN PROPN PROPN+PUNCT AUX ADJ NOUN ADJ NOUN PROPN CCONJ ADJ ADJ NOUN PROPN+PUNCT +p10s1 hsb Wot bronzoweje doby su znate kulturne formy z wjetšimi symjenjemi. ADP ADJ NOUN AUX ADJ ADJ NOUN ADP ADJ NOUN+PUNCT +p11s1 hsb K dnjej archiwow přeprošuje Serbski kulturny archiw w Budyšinje na Dwórnišćowu 6 - sobotu, dnja 6. měrca wot 14 hodź. ADP NOUN NOUN VERB ADJ ADJ NOUN ADP PROPN ADP ADJ NUM PUNCT NOUN+PUNCT NOUN NUM+PUNCT NOUN ADP NUM NOUN+PUNCT +p12s1 hsb "Knižna premjera zwjazka 48 Spisow Serbskeho instituta ""Stätten und Stationen religiösen Wirkens"" w Smolerjec kniharni" ADJ NOUN NOUN NUM NOUN ADJ NOUN PUNCT+PROPN PROPN PROPN PROPN PROPN+PUNCT ADP PROPN NOUN +p17s1 hsb W Etiopiskej so rěči 84 rěčow. ADP PROPN PRON VERB NUM NOUN+PUNCT +p17s2 hsb Někotre z nich su: DET ADP PRON VERB+PUNCT +p18s1 hsb Naš zaměr je, serbski słowoskład tak šěroko kaž móžno registrować, tak zo budu w nim tež słowa, kiž hišće njejsu nihdźe registrowane. DET NOUN AUX+PUNCT ADJ NOUN ADV ADV SCONJ ADV VERB+PUNCT ADV SCONJ VERB ADP PRON ADV NOUN+PUNCT PRON ADV AUX ADV ADJ+PUNCT +p18s2 hsb Planowane je tež pytansku funkciju integrować, kiž wužiwarjej dowoli, wopak pisane słowo namakać. ADJ AUX ADV ADJ NOUN VERB+PUNCT PRON NOUN VERB+PUNCT ADV ADJ NOUN VERB+PUNCT +p19s1 hsb W tutej dobje rozłama jednota duchowneje a swětneje mocy. ADP DET NOUN VERB NOUN ADJ CCONJ ADJ NOUN+PUNCT +p19s2 hsb Palasty buchu za kralow natwarjene, kotrež nic jenož reprezentaciji słužachu. NOUN AUX ADP NOUN ADJ+PUNCT DET PART PART NOUN VERB+PUNCT +p19s3 hsb "Kralojo tuteje doby mjenowachu so lugal (= ""wulki čłowjek"")." NOUN DET NOUN VERB PRON NOUN PUNCT+PUNCT PUNCT+ADJ NOUN+PUNCT+PUNCT+PUNCT +p19s4 hsb Swój mócnarski narok pokazachu knježićeljo tež přez swoje rowy, dajo so z swojej družbinu pohrjebać. DET ADJ NOUN VERB NOUN ADV ADP DET NOUN+PUNCT VERB PRON ADP DET NOUN VERB+PUNCT +p19s5 hsb Wjacore tutych kralowskich rowow namakachu blisko města Ur. ADJ DET ADJ NOUN VERB ADP NOUN PROPN+PUNCT +p21s1 hsb Jeli chceće so na aktualnych projektach Klemena wobdźělić, abo jeho k wustupej do swojeho kraja přeprosyć, wobroćće so na sćěhowacu adresu. SCONJ VERB PRON ADP ADJ NOUN PROPN VERB+PUNCT CCONJ PRON ADP NOUN ADP DET NOUN VERB+PUNCT VERB PRON ADP ADJ NOUN+PUNCT +p22s1 hsb Tutón nastawk resp. wotrězk hišće ma wobsahowe mjezoty: faluje wjele družinow. DET NOUN ADV+PUNCT NOUN ADV VERB ADJ NOUN+PUNCT VERB ADV NOUN+PUNCT +p22s2 hsb Hlej do němskeje nastawka. --Tlustulimu 12:39, 14. awg 2008 (CEST). VERB ADP ADJ NOUN+PUNCT PUNCT+PUNCT+PROPN NUM+PUNCT+NUM+PUNCT NUM+PUNCT X NUM PUNCT+NOUN+PUNCT+PUNCT +p24s1 hsb "Z werba danci ""rejować"" móže substantiw nastać danco ""reja"", adjektiw danca ""rejowanski"" a adwerb dance ""rejowansce"", ale tež z substantiwa martelo ""hamor"" móže nastać werb marteli ""klepać z hamorom"", adjektiw martela ""hamorowy"" a adwerb martele ""z hamorom""." ADP NOUN X PUNCT+VERB+PUNCT VERB NOUN VERB X PUNCT+NOUN+PUNCT+PUNCT NOUN X PUNCT+ADJ+PUNCT CCONJ NOUN X PUNCT+ADV+PUNCT+PUNCT CCONJ ADV ADP NOUN X PUNCT+NOUN+PUNCT VERB VERB NOUN X PUNCT+VERB ADP NOUN+PUNCT+PUNCT NOUN X PUNCT+ADJ+PUNCT CCONJ NOUN X PUNCT+ADP NOUN+PUNCT+PUNCT +p25s1 hsb Rjemjesło a wikowanje nabywaštej dale a bóle wuznam a města buchu dale a bóle zamóžite. NOUN CCONJ NOUN VERB ADV CCONJ ADV NOUN CCONJ NOUN AUX ADV CCONJ ADV ADJ+PUNCT +p25s2 hsb Kóžde z tutych sydlišćow bě politisce samostatne. DET ADP DET NOUN AUX ADV ADJ+PUNCT +p26s1 hsb Po spadźe Assyriskeje Babylon zaso na mocy naby. ADP NOUN PROPN PROPN ADV ADP NOUN VERB+PUNCT +p26s2 hsb Kral Nabopolassar dobywa naposledk nad Assyriskej. NOUN PROPN VERB ADV ADP PROPN+PUNCT +p26s3 hsb 18 lět po smjerći Assurbanipala dobychu zjednoćeni Medojo a Babylonjenjo wójska Assyriskeje (609 př. n. l.). NUM NOUN ADP NOUN PROPN VERB ADJ PROPN CCONJ PROPN NOUN PROPN PUNCT+NUM ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT+PUNCT+PUNCT +p26s4 hsb Potom bu Babylon znowa kulturelny centrum Mezopotamiskeje. ADV AUX PROPN ADV ADJ NOUN PROPN+PUNCT +p26s5 hsb Assur a Niniwa buštej dospołnje zničenej a Assyričenjo so skónčnje z pomjatka naslědnych generacijow zhubjachu, doniž so tute mjeno z politisko-socialnych přičinow znutřka assyriskeho luda na wuchodźe w 19. lětstotku n. l. zaso njewožiwi. PROPN CCONJ PROPN AUX ADV ADJ CCONJ PROPN PRON ADV ADP NOUN ADJ NOUN VERB+PUNCT SCONJ PRON DET NOUN ADP ADJ+PUNCT+ADJ NOUN ADV ADJ NOUN ADP NOUN ADP NUM+PUNCT NOUN DET+PUNCT NOUN+PUNCT ADV VERB+PUNCT +p27s1 hsb Dalše znamjenja, kotrež tež wjele druhich zastupjerjow nadrjadowanych taksonow charofyta abo chloroplastida wobsedźa, su chloroplasty z chlorophyll a a b jako fotosynteizskej pigmentaj a karotinoidy jako akcesoriske pigmenty, škrob jako rezerwny polysaccharid a bańkowe sćěny ze celulozy. ADJ NOUN+PUNCT DET ADV ADV ADJ NOUN ADJ NOUN NOUN CCONJ NOUN VERB+PUNCT AUX NOUN ADP NOUN X CCONJ X SCONJ ADJ NOUN CCONJ NOUN SCONJ ADJ NOUN+PUNCT NOUN SCONJ ADJ NOUN CCONJ ADJ NOUN ADP NOUN+PUNCT +p27s2 hsb Wutrusowa sćěna wobsahuje sporopolenin, sporofyty tworja kutikulu. ADJ NOUN VERB NOUN+PUNCT NOUN VERB NOUN+PUNCT +p28s1 hsb Woda je chemiska wjazba, kotraž je njeparujomna za wšěch žiwochow na zemi. NOUN AUX ADJ NOUN+PUNCT DET AUX ADJ ADP DET NOUN ADP NOUN+PUNCT +p28s2 hsb Wona pod normalnymi wuměnjenjemi je kapalny při temperaturach mjez 0 °C a 100 °C. PRON ADP ADJ NOUN AUX ADJ ADP NOUN ADP NUM SYM+PROPN CCONJ NUM SYM+PROPN+PUNCT +p28s3 hsb Pod škrějnym dypkom bywa kruta maćizna, a to lód. ADP ADJ NOUN VERB ADJ NOUN+PUNCT CCONJ PRON NOUN+PUNCT +p28s4 hsb Nad warjenskim dypkom bywa para. ADP ADJ NOUN VERB NOUN+PUNCT +p30s1 hsb Tuta doba wuznamjeni so přez krute zarjadnistwo a přez wudawanje prawniskich wukazow (Kodeks Ur-Nammu). DET NOUN VERB PRON ADP ADJ NOUN CCONJ ADP NOUN ADJ NOUN PUNCT+NOUN PROPN+PUNCT+PROPN+PUNCT+PUNCT +p30s2 hsb Je to poslednja wot Sumeričanow charakerizowana epocha. AUX PRON ADJ ADP PROPN ADJ NOUN+PUNCT +p30s3 hsb Jich rozpad je přez zańdźenje mocy městow wuznamjeny. DET NOUN AUX ADP NOUN NOUN NOUN ADJ+PUNCT +p30s4 hsb přez to měł dalši nomadny lud swoju šansu k postupej dóstać (hlej tež: Lisćina kralow z Ura). ADP PRON VERB ADJ ADJ NOUN DET NOUN ADP NOUN VERB PUNCT+VERB ADV+PUNCT NOUN NOUN ADP PROPN+PUNCT+PUNCT +p31s1 hsb Nacionalsocializm (prěnjotnje němsce Nationalsozialismus, tež krótko nacizm) je njedemokratiska, antikomunistiska a antisemitiska (a tež antisłowjanska) ideologija, swětonahlad, kotry bu załoženy wot Adolfa Hitlera a jeho strony w dobje Weimarskeje republiki. NOUN PUNCT+ADV ADV NOUN+PUNCT ADV ADV NOUN+PUNCT AUX ADJ+PUNCT ADJ CCONJ ADJ PUNCT+CCONJ ADV ADJ+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT DET AUX ADJ ADP PROPN PROPN CCONJ DET NOUN ADP NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p31s2 hsb Je waženy za hłownu přičinu Druheje swětoweje wójny a bě tež přičina wjele złóstnistwow Třećeho reicha, na přikład holocausta. AUX ADJ ADP ADJ NOUN ADJ ADJ NOUN CCONJ AUX ADV NOUN ADV NOUN ADJ NOUN+PUNCT ADP NOUN NOUN+PUNCT +p32s1 hsb Jednora ale wažna a jónkróćna kajkosć wody je, zo jeje kruta forma płuwa na kapalnej. ADJ CCONJ ADJ CCONJ ADJ NOUN NOUN AUX+PUNCT SCONJ DET ADJ NOUN VERB ADP ADJ+PUNCT +p32s2 hsb Kruta faza je mjenje husta hač kapalna woda, dla geometrije sylnych wodźikowych wjazbow kotrež so jenož při niskich temperaturach zdźěłuja. ADJ NOUN AUX ADV ADJ SCONJ ADJ NOUN+PUNCT ADP NOUN ADJ ADJ NOUN DET PRON PART ADP ADJ NOUN VERB+PUNCT +p32s3 hsb Tohodla hłuboka woda wostanje kapalna, ćopliša hač lodowy powjerch, a wodowe organizmy (prěnje žiwe organizmy na zemi) móžeja lodowe wumjenja přežiwić. ADV ADJ NOUN VERB ADJ+PUNCT ADJ SCONJ ADJ NOUN+PUNCT CCONJ ADJ NOUN PUNCT+ADJ ADJ NOUN ADP NOUN+PUNCT VERB ADJ NOUN VERB+PUNCT +p33s1 hsb Indiska je multietniski kraj a z 1,2 miliardow wobydlerjemi druhi najwjetši stat swěta po wobydlerstwu. PROPN AUX ADJ NOUN CCONJ ADP NUM+PUNCT+NUM NOUN NOUN ADJ ADJ NOUN NOUN ADP NOUN+PUNCT +p34s1 hsb Tež archelogoiske namakanki su snadne. ADV ADJ ADJ AUX ADJ+PUNCT +p34s2 hsb Wjele starobabylonskich sydlišćow bu rozpušćeno. ADV ADJ NOUN AUX ADJ+PUNCT +p34s3 hsb Po Gasche et al. (1998, 7) je so tutón proces wšak hižo před padom Babylona započał a zda so, zo to bě ze změnu hydrologiskeho systema w času knjejstwa Samsuiluny zwjazane. ADP PROPN CCONJ X+PUNCT PUNCT+NUM+PUNCT NUM+PUNCT AUX PRON DET NOUN CCONJ ADV ADP NOUN PROPN VERB CCONJ VERB PRON+PUNCT SCONJ PRON AUX ADP NOUN ADJ NOUN ADP NOUN NOUN PROPN ADJ+PUNCT +p34s4 hsb Ur, Uruk a Larsa nad Eufratom běchu potrjechene, ale tež Girsu a Lagaš buštej rozpušćenej, w 30. lěto knjejstwa Samsuiluny potom tež Isin a Nippur. PROPN+PUNCT PROPN CCONJ PROPN ADP PROPN AUX ADJ+PUNCT CCONJ ADV PROPN CCONJ PROPN AUX ADJ+PUNCT ADP NUM+PUNCT NOUN NOUN PROPN ADV ADV PROPN CCONJ PROPN+PUNCT +p34s5 hsb Tež rozpjeće keramikowych formow jasnje woteběra (Gasche et al. 1996, 43). ADV NOUN ADJ NOUN ADV VERB PUNCT+PROPN CCONJ X+PUNCT NUM+PUNCT NUM+PUNCT+PUNCT +p34s6 hsb Zda so, zo bě kónčina na wuchod Tigrisa mjenje potrjechena. VERB PRON+PUNCT SCONJ AUX NOUN ADP NOUN PROPN ADV ADJ+PUNCT +p37s1 hsb Kultura so stajnje wuwiwa a měnja. NOUN PRON ADV VERB CCONJ VERB+PUNCT +p37s2 hsb Přeměnjenja kultury - kajke wone we Łužicy wupadaja, kak so wone formuja a kak so z nimi wobchadźa? NOUN NOUN PUNCT DET PRON ADP PROPN VERB+PUNCT ADV PRON PRON VERB CCONJ ADV PRON ADP PRON VERB+PUNCT +p37s3 hsb "Pod titlom ""Wandel gestalten - Geschichten und Strategien um Identitäts- und Landschaftswandel in der Lausitz"" wuhotuje Serbski institut na Gižkojskim kuble we Wikach pola Drjowka fachowu konferencu, na kotrejž wobdźěli so 16 referentow a referentkow z wobłukow wědomosće, hospodarstwa a regionalneho zarjadnistwa." ADP NOUN PUNCT+X X PUNCT X X X X X+PUNCT X X X X X+PUNCT VERB ADJ NOUN ADP ADJ NOUN ADP PROPN ADP PROPN ADJ NOUN+PUNCT ADP DET VERB PRON NUM NOUN CCONJ NOUN ADP NOUN NOUN+PUNCT NOUN CCONJ ADJ NOUN+PUNCT +p38s1 hsb Rozeznawa so mjez kwalitatiwnym ablawtom (změna wokala) a kwantitatiwnym ablawtom (změna wokaloweje dołhosće). VERB PRON ADP ADJ NOUN PUNCT+NOUN NOUN+PUNCT CCONJ ADJ NOUN PUNCT+NOUN ADJ NOUN+PUNCT+PUNCT +p38s2 hsb Pomjenowanja ablawtowych schodźenkow jednotnje njejsu. NOUN ADJ NOUN ADJ AUX+PUNCT +p38s3 hsb Zwjetša so pola indoeuropskeho ablawta tři schodźenki rozeznawaja: ADV PRON ADP ADJ NOUN NUM NOUN VERB+PUNCT +p41s1 hsb Jeli sy jedyn z mjenowanych njedostatkow skorigował(a), wotstroń prošu potrjecheny parameter předłohi . SCONJ AUX NUM ADP ADJ NOUN VERB+PUNCT+X+PUNCT+PUNCT VERB VERB ADJ NOUN NOUN PUNCT +p41s2 hsb Podrobnosće namakaš w dokumentaciji. NOUN VERB ADP NOUN+PUNCT +p42s1 hsb Zelo a słoma stej na bělkowinach bohatu skótnu žratwu. NOUN CCONJ NOUN AUX ADP NOUN ADJ ADJ NOUN+PUNCT +p43s1 hsb Marilyn Monroe [ ] (Norma Jean Baker; *1. junija 1926, Los Angeles; † 5. awgusta 1962, Los Angeles) bě US-amerikanska dźiwadźelnica, spěwarka, mjezynarodny fotowy model a sex-symbol. PROPN PROPN PUNCT PUNCT PUNCT+PROPN PROPN PROPN+PUNCT SYM+NUM+PUNCT NOUN NUM+PUNCT PROPN PROPN+PUNCT SYM NUM+PUNCT NOUN NUM+PUNCT PROPN PROPN+PUNCT AUX X+PUNCT+ADJ NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT ADJ ADJ NOUN CCONJ NOUN+PUNCT+NOUN+PUNCT +p45s1 hsb Hodźi so jenakorazny, zwjetša nic dokładnje jenaki system ablawtowych rjadow wobkedźbować, dokelž su so wšelake zwukowe přesunjenja stali. VERB PRON ADJ+PUNCT ADV PART ADV ADJ NOUN ADJ NOUN VERB+PUNCT SCONJ AUX PRON ADJ ADJ NOUN VERB+PUNCT +p45s2 hsb Pismowy wobraz husto starše formy dołho wobchowuje, kotrež su so w rěčanej rěči hižo změnili. ADJ NOUN ADV ADJ NOUN ADV VERB+PUNCT DET AUX PRON ADP ADJ NOUN ADV VERB+PUNCT +p46s1 hsb Pomhaj Wikipediju, z tym ty jón rozšěriš a nětko wudospołniš. VERB PROPN+PUNCT ADP PRON PRON PRON VERB CCONJ ADV VERB+PUNCT +p49s1 hsb Na čole Assyričanow steješe kral, kiž so tež za zastupjerja bóha Aššur měješe. ADP NOUN PROPN VERB NOUN+PUNCT PRON PRON ADV ADP NOUN NOUN PROPN VERB+PUNCT +p49s2 hsb Pódla kupnicy wulku móc w kraju wukonjachu. ADV NOUN ADJ NOUN ADP NOUN VERB+PUNCT +p49s3 hsb Assur, geografisce ležo při wažnych wikowanskich pućach, wikowaše z Babylonom, Anatolskej a dźensnišim Iranom. PROPN+PUNCT ADV VERB ADP ADJ ADJ NOUN+PUNCT VERB ADP PROPN+PUNCT PROPN CCONJ ADJ PROPN+PUNCT +p50s1 hsb Najwjetše přitoki Kaspiskeho morja su Wolga, Ural a Kura. ADJ NOUN ADJ NOUN AUX PROPN+PUNCT PROPN CCONJ PROPN+PUNCT +p52s1 hsb Mócnarstwo Akkada žane dołhe wobstaće njeměješe. NOUN PROPN DET ADJ NOUN VERB+PUNCT +p52s2 hsb Mnoholičbne zběžki a předewšěm přupućowacy hórski lud Gutejčanow skónčichu tutu epochu. ADJ NOUN CCONJ ADV ADJ ADJ NOUN PROPN VERB DET NOUN+PUNCT +p53s1 hsb Sylny werb je na př. trinken, wokal měnja so při tworjenju preterituma: trinken, trank, getrunken. ADJ NOUN AUX ADP NOUN+PUNCT X+PUNCT NOUN VERB PRON ADP NOUN NOUN+PUNCT X+PUNCT X+PUNCT X+PUNCT +p54s1 hsb Geografiske eksonymy su mjena geografiskich objektow (na přikład rěkow, horow, krajowych mjenow, krajinow) zwonka serbskeje Łužicy. ADJ NOUN AUX NOUN ADJ NOUN PUNCT+ADP NOUN NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT ADJ NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT ADP ADJ PROPN+PUNCT +p54s2 hsb "Materialowa zběrka bazuje hłownje na wupiskach z wučbnicow za geografiju 5. do 10. lětnika kaž tež ze słownikow, mjez druhim z ""Němsko-hornjoserbskeho słownika noweje leksiki"", a na naprašowanjach." ADJ NOUN VERB ADV ADP NOUN ADP NOUN ADP NOUN NUM+PUNCT ADP NUM+PUNCT NOUN SCONJ ADV ADP NOUN+PUNCT ADP ADJ ADP PUNCT+ADJ+PUNCT+ADJ NOUN ADJ NOUN+PUNCT+PUNCT CCONJ ADP NOUN+PUNCT +p54s3 hsb Projekt je nastał w kooperaciji z Rěčnym centrumom WITAJ . NOUN AUX VERB ADP NOUN ADP ADJ NOUN PROPN PUNCT +p56s1 hsb Jeho symjenišćo so přeco w płódniku zawěra. DET NOUN PRON ADV ADP NOUN VERB+PUNCT +p56s2 hsb Tutón so při zrałoće do płoda přetworjuje, při čimž so dalše dźěle kćenja móžeja wobdźělować. DET PRON ADP ADJ ADP NOUN VERB+PUNCT ADP PRON PRON ADJ NOUN NOUN VERB VERB+PUNCT +p59s1 hsb Nimo toho ma štyri diftongi: ae, oe, eu, au. ADP PRON VERB NUM NOUN+PUNCT X+PUNCT X+PUNCT X+PUNCT X+PUNCT +p60s1 hsb Najstarše archeologiske wobsydlenske sćěhi hodźa so za połojcu 11. lěttysaca př. n. l. při srjedźnmy Eufraće w Murejbeće dopokazać, hdźež su so pochowane byče nopy w kulojtych domach namakali. ADJ ADJ ADJ NOUN VERB PRON ADP NOUN NUM+PUNCT NOUN ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT ADP ADJ PROPN ADP PROPN VERB+PUNCT ADV AUX PRON ADJ ADJ NOUN ADP ADJ NOUN VERB+PUNCT +p60s2 hsb Hodźi so z wěstotu předpokładować, zo běchu podobne poměry w susodnych regionach, dokelž družina namakankow typiske znamjenja cyłkowneje Mezopotamiskeje reprezentuja. VERB PRON ADP NOUN VERB+PUNCT SCONJ VERB ADJ NOUN ADP ADJ NOUN+PUNCT SCONJ NOUN NOUN ADJ NOUN ADJ PROPN VERB+PUNCT +p60s3 hsb Wot 10. lěttysaca př. n. l. hodźa so wumodelowane žónske figuriny namakać. ADP NUM+PUNCT NOUN ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT VERB PRON ADJ ADJ NOUN VERB+PUNCT +p60s4 hsb Obsidian w małych mnóstwach pokazuje na wikowanje z Kapadociskej. NOUN ADP ADJ NOUN VERB ADP NOUN ADP ADJ+PUNCT +p60s5 hsb Namakane obsidianowe brjenki su dopokaz zažneho wikowanja. ADJ ADJ NOUN AUX NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p61s1 hsb Kislik je bjezbarbny, njewonjaty a bjezsłodowy płun. NOUN AUX ADJ+PUNCT ADJ CCONJ ADJ NOUN+PUNCT +p61s2 hsb Jako element so zjewi nimale jenož w molekularnej formje, a to jako O2, ale tež O3 (ocon). SCONJ NOUN PRON VERB ADV PART ADP ADJ NOUN+PUNCT CCONJ PRON SCONJ SYM+PUNCT CCONJ ADV SYM PUNCT+NOUN+PUNCT+PUNCT +p62s1 hsb Burkina Faso je stat w zapadnej Africe. PROPN PROPN AUX NOUN ADP ADJ PROPN+PUNCT +p62s2 hsb Kraj podleži hač do 1960 francoskemu kolonialnemu knjejstwu. NOUN VERB SCONJ ADP NUM ADJ ADJ NOUN+PUNCT +p62s3 hsb Ze spočatka njewotwisnosće hač do 1984 mjenowaše so stat Republika Hornja Wolta. ADP NOUN NOUN SCONJ ADP NUM VERB PRON NOUN NOUN ADJ PROPN+PUNCT +p63s1 hsb Wosebitu rólu hraješe w 4. a 3. lěttysacomaj př. n. l. tež sewjerna Mezopotamiska, kotrež so wobchadnje druhdy tež Hornja Mezopotamiska mjenuje. ADJ NOUN VERB ADP NUM+PUNCT CCONJ NUM+PUNCT NOUN ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT ADV ADJ PROPN+PUNCT DET PRON ADV ADV ADV ADJ PROPN VERB+PUNCT +p63s2 hsb K njej słušachu kónčiny při hornim běhu Eufrata, Tigrisa a Habura. ADP PRON VERB NOUN ADP ADJ NOUN PROPN+PUNCT PROPN CCONJ PROPN+PUNCT +p63s3 hsb Wuznamne města su tam nastali, kaž Mari, Ebla, Hama, Hamukar, Tell Halaf/Aleppo, Nabada, Niniwa a tež Assur. ADJ NOUN AUX ADV VERB+PUNCT SCONJ PROPN+PUNCT PROPN+PUNCT PROPN+PUNCT PROPN+PUNCT PROPN PROPN+PUNCT+PROPN+PUNCT PROPN+PUNCT PROPN CCONJ ADV PROPN+PUNCT +p64s1 hsb "Wědomostna konferenca Serbskeho instituta ""Přewinjenje dualizmow"": REGIONY - LUDŹO - INSTITUCIJE Z HYBRIDOLOGISKEHO WIDA" ADJ NOUN ADJ NOUN PUNCT+NOUN NOUN+PUNCT+PUNCT NOUN PUNCT NOUN PUNCT NOUN ADP ADJ NOUN +p65s1 hsb "Druhe pomjenowanje ""hodownik"" pokazuje na to, zo padnje do tutoho měsaca wažny cyrkwinski swjedźeń, hody: patoržica (24. decembra), 1. a 2. swjaty dźeń (25. a 26. decembra), zdźěla so tež 27. december jako 3. swjaty dźeń swjeći." ADJ NOUN PUNCT+NOUN+PUNCT VERB ADP PRON+PUNCT SCONJ VERB ADP DET NOUN ADJ ADJ NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN PUNCT+NUM+PUNCT NOUN+PUNCT+PUNCT NUM+PUNCT CCONJ NUM+PUNCT ADJ NOUN PUNCT+NUM+PUNCT CCONJ NUM+PUNCT NOUN+PUNCT+PUNCT ADV PRON ADV NUM+PUNCT NOUN SCONJ NUM+PUNCT ADJ NOUN VERB+PUNCT +p65s2 hsb Tež swjedźeń silwestra padnje do decembra a je zdobom posledni dźeń lěta. ADV NOUN NOUN VERB ADP NOUN CCONJ AUX ADV ADJ NOUN NOUN+PUNCT +p66s1 hsb Indiska republika je rozdźělena na 28 zwjazkowych statow a 7 teritorijow. ADJ NOUN AUX ADJ ADP NUM ADJ NOUN CCONJ NUM NOUN+PUNCT +p68s1 hsb Dokelž woda je trěbna za čłowjekowe, zwěrjatkowe a rostlinowe žiwjenje, jeje disponujomnosć ma wulku wažnosć sociusku a politisku. SCONJ NOUN AUX ADJ ADP ADJ+PUNCT ADJ CCONJ ADJ NOUN+PUNCT DET NOUN VERB ADJ NOUN ADJ CCONJ ADJ+PUNCT +p68s2 hsb Pódlanska mapa pokaza přez čerwjenu barbu kraje, kotrež kóždolětnje wobsedźeja mjeńše hač 500 m³ wobnowjeneje wody na wšeho wobydlerja. ADJ NOUN VERB ADP ADJ NOUN NOUN+PUNCT DET ADV VERB ADV SCONJ NUM NOUN+SYM ADJ NOUN ADP DET NOUN+PUNCT +p68s3 hsb Žołta barba pokaza disponujomnosć mjez 500 a 1700 m³. ADJ NOUN VERB NOUN ADP NUM CCONJ NUM NOUN+SYM+PUNCT +p68s4 hsb Dokelž někotre rěki, kotrež su wažne za wodowe zastaranje (na př. Jordan, Kolorado), přeprěkuja krajowe hranicy, su móžne mjezykrajowe konflikty wo pitnej wodźe. SCONJ DET NOUN+PUNCT DET AUX ADJ ADP ADJ NOUN PUNCT+ADP NOUN+PUNCT PROPN+PUNCT PROPN+PUNCT+PUNCT VERB ADJ NOUN+PUNCT AUX ADJ ADJ NOUN ADP ADJ NOUN+PUNCT +p71s1 hsb W starych kulturach w Mezopotamiskej, Egyptowskej, Persiskej a Israelu bě ludowy cyrobowy srědk. ADP ADJ NOUN ADP PROPN+PUNCT PROPN+PUNCT PROPN CCONJ PROPN VERB ADJ ADJ NOUN+PUNCT +p73s1 hsb Dawe tež kraje, kotrež de jure žanu stolicu nimaja, a to su Monaco, Nauru, Šwicarska, Liechtenstein a Vatikanske město. VERB ADV NOUN+PUNCT DET X X DET NOUN VERB+PUNCT CCONJ PRON AUX PROPN+PUNCT PROPN+PUNCT PROPN+PUNCT PROPN CCONJ ADJ NOUN+PUNCT +p74s1 hsb Seksuelna generacija, gametofyty, wutwori specielne, wjacebańkowe seksualne organy, kotrež wot wjacorych sterilnymi bańkami su wobdate. ADJ NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT VERB ADJ+PUNCT ADJ ADJ NOUN+PUNCT DET ADP ADJ ADJ NOUN AUX ADJ+PUNCT +p74s2 hsb Muske organy su anteridije a žónske archegonije. ADJ NOUN AUX NOUN CCONJ ADJ NOUN+PUNCT +p74s3 hsb Jejkowe bańki zawostawaja w archegonijach a so tu wopłodźuja. ADJ ADJ VERB ADP NOUN CCONJ PRON ADV VERB+PUNCT +p74s4 hsb Při krytosymjenjakach su gametofyty a z tym tež anteridije a archegonije ekstremnje redukowane. ADP NOUN AUX NOUN CCONJ ADP PRON ADV NOUN CCONJ NOUN ADV ADJ+PUNCT +p77s1 hsb "Zjawny přednošk w Serbskim instituće na Dwórnišćowej 6 (PD dr. Sönke Friedreich, ISGV Drježdźany): ""Vom Urlaub erzählen. Zur Erfahrungsgeschichte des Reisens in der DDR""" ADJ NOUN ADP ADJ NOUN ADP ADJ NUM PUNCT+X NOUN+PUNCT PROPN PROPN+PUNCT PROPN PROPN+PUNCT+PUNCT PUNCT+X X X+PUNCT X X X X X X X+PUNCT +p79s1 hsb London (wurjekowanje ) je stolica Jendźelskeje a tež stolica Zjednoćeneho kralestwa Wulkobritaniskeje a Sewjerneje Irskeje. PROPN PUNCT+NOUN PUNCT AUX NOUN PROPN CCONJ ADV NOUN ADJ NOUN PROPN CCONJ ADJ PROPN+PUNCT +p79s2 hsb Město leži na juhowuchodźe Jendźelskeje na rěce Thames. NOUN VERB ADP NOUN PROPN ADP NOUN PROPN+PUNCT +p79s3 hsb Tak mjenowany Wulki London (jendźelsce Greater London) ma cirka sydom a poł miliona wobydlerjow, cyła aglomeracija ma nimale štyrnaće milionow wobydlerjow. ADV ADJ ADJ PROPN PUNCT+ADV X PROPN+PUNCT VERB ADV NUM CCONJ NUM NOUN NOUN+PUNCT ADJ NOUN VERB ADV NUM NOUN NOUN+PUNCT +p80s1 hsb Kak móžeš so wobdźělić? ADV VERB PRON VERB+PUNCT +p80s2 hsb "Móžeš na přikład na ""čerwjene wotkazy"" deleka kliknyć a nastawki pisać." VERB ADP NOUN ADP PUNCT+ADJ NOUN+PUNCT ADV VERB CCONJ NOUN VERB+PUNCT +p80s3 hsb Móžeš tež při tym pomhać, nastawki ze serbskej tematiku z němskorěčneje Wikipedije a druhich Wikipedijow přełožować abo přełožować dać a je jow załožić. VERB ADV ADP PRON VERB+PUNCT NOUN ADP ADJ NOUN ADP ADJ PROPN CCONJ ADJ PROPN VERB CCONJ VERB VERB CCONJ PRON ADV VERB+PUNCT +p80s4 hsb Zo by so GNU-licenca dodźeržała, dyrbi so při tym 3-5 tamnišich t. mj. hłownych awtorow mjenować. SCONJ AUX PRON PROPN+PUNCT+NOUN VERB+PUNCT VERB PRON ADP PRON NUM+PUNCT+NUM ADJ PRON+PUNCT VERB+PUNCT ADJ NOUN VERB+PUNCT +p80s5 hsb Hlej k tomu tež tutón edit. VERB ADP PRON ADV DET NOUN+PUNCT +p82s1 hsb Tež w Babylonje běchu wliwapołni překupcy, kotřiž ze swojimi swójbami hotowe dynastije tworjachu. ADV ADP PROPN VERB ADJ NOUN+PUNCT DET ADP DET NOUN ADJ NOUN VERB+PUNCT +p82s2 hsb Nic jenož přez wikowanje powjetšachu swoje zamóženje, ale tež přez pjenježne wobchody. PART PART ADP NOUN VERB DET NOUN+PUNCT CCONJ ADV ADP ADJ NOUN+PUNCT +p82s3 hsb Přećiwo wšemu wočakowanju njeběchu po wšěm zdaću žane wiki (bazary), kaž by so poprawom wot orientaliskeho kraja wočakowało. ADP DET NOUN VERB ADP DET NOUN DET NOUN PUNCT+NOUN+PUNCT+PUNCT SCONJ AUX PRON ADV ADP ADJ NOUN VERB+PUNCT +p82s4 hsb Ale namakane dokumenty wo tutej wikowanskej formje ničo njerozprawjeja. CCONJ ADJ NOUN ADP DET ADJ NOUN PRON VERB+PUNCT +p86s1 hsb 1. Serbska centralna biblioteka je relatiwnje samostatne zarjadnišćo Serbskeho instituta z.t. NUM+PUNCT ADJ ADJ NOUN AUX ADV ADJ NOUN ADJ NOUN ADJ+PUNCT+NOUN+PUNCT +p86s2 hsb Jej přisteji wobstaranje, zadźěłanje, archiwizowanje a spřistupnjenje cyłeje serbskorěčneje literatury a wozjewjenjow wo Serbach. PRON VERB NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN CCONJ NOUN ADJ ADJ NOUN CCONJ NOUN ADP PROPN+PUNCT +p86s3 hsb Nimo toho zběra wona tu- a wukrajnu fachowu literaturu z duchowno a socialnowědneho wobłuka wotpowědnje wotrjadam a slědźerskim předewzaćam Serbskeho instituta. ADP PRON VERB PRON ADV+PUNCT CCONJ ADJ ADJ NOUN ADP ADJ CCONJ ADJ NOUN ADP NOUN CCONJ ADJ NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p86s4 hsb 2. Wotewrjenske časy Serbskeje centralneje biblioteki su NUM+PUNCT ADJ NOUN ADJ ADJ NOUN VERB +p86s5 hsb 3. Wužiwanje biblioteki je bjezpłatne. NUM+PUNCT NOUN NOUN AUX ADJ+PUNCT +p86s6 hsb Přez zapis do wužiwanskeje knihi so wužiwanski porjad připóznaje a z tym přizjewjenje zdokonja. ADP NOUN ADP ADJ NOUN PRON ADJ NOUN VERB CCONJ ADP PRON NOUN VERB+PUNCT +p86s7 hsb 4. Formy wužiwanja: Serbska centralna biblioteka je w prěnim rjedźe prezenčna knihownja. NUM+PUNCT NOUN NOUN+PUNCT ADJ ADJ NOUN AUX ADP ADJ NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p86s8 hsb Jeje wobstatki so w čitarni, wot wědomostnych sobudźěłaćerjow instututa w dźěłowych rumnosćach, wužiwaja. DET NOUN PRON ADP NOUN+PUNCT ADP ADJ NOUN NOUN ADP ADJ NOUN+PUNCT VERB+PUNCT +p86s9 hsb Wupožčenja zwonka domu su za wědomostne a powołanske zaměry wotpowědnje powšitkownje za biblioteki płaćiwym postajenjam móžne. NOUN ADV NOUN AUX ADP ADJ CCONJ ADJ NOUN ADP ADV ADP NOUN ADJ NOUN ADJ+PUNCT +p86s10 hsb 5. Wupožčenski čas wučinja za knihi w zasadźe 4 njedźele, za nowiny a druhe medije 2 njedźeli. NUM+PUNCT ADJ NOUN VERB ADP NOUN ADP NOUN NUM NOUN+PUNCT ADP NOUN CCONJ ADJ NOUN NUM NOUN+PUNCT +p86s11 hsb Biblioteka je woprawnjena wupožčene informaciske žórła kóždy čas, tež před wotběhom wupožčenskeho časa sebi wróćo žadać. NOUN AUX ADJ ADJ ADJ NOUN DET NOUN+PUNCT ADV ADP NOUN ADJ NOUN PRON ADV VERB+PUNCT +p86s12 hsb Podlěšenje wupožčenskeho časa dyrbi so před wotběhom tuteho přizjewić. NOUN ADJ NOUN VERB PRON ADP NOUN DET VERB+PUNCT +p86s13 hsb Při překročenju wupožčenskeho časa so wupožčer popłatnje napomina. ADP NOUN ADJ NOUN PRON NOUN ADV VERB+PUNCT +p86s14 hsb Wostanu napominanja bjez wuspěcha, so žadanja biblioteki sudnisce přesadźa. VERB NOUN ADP NOUN+PUNCT PRON NOUN NOUN ADV VERB+PUNCT +p86s15 hsb 6. Wobmjezowanja wupožčenja płaća za a) Knihi a časopisy, kiž dyrbja w čitarni za wužiwarjow kóždy čas k dispoziciji stać, b) serbske periodika (hač na Časopis Maćicy Serbskeje a Lětopis) a t.mj. historiske časopisy, c) před 1950 wušłe knihi (Wuwzaće: Knihi, kiž su we wjacorych eksemplarach we wobstatku a k drohoćinkam njeliča). NUM+PUNCT NOUN NOUN VERB ADP X+PUNCT NOUN CCONJ NOUN+PUNCT PRON VERB ADP NOUN ADP NOUN DET NOUN ADP NOUN VERB+PUNCT X+PUNCT ADJ NOUN PUNCT+SCONJ ADP NOUN PROPN ADJ CCONJ NOUN+PUNCT CCONJ PRON+PUNCT+VERB+PUNCT ADJ NOUN+PUNCT X+PUNCT ADP NUM ADJ NOUN PUNCT+NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT PRON VERB ADP ADJ NOUN ADP NOUN CCONJ ADP NOUN VERB+PUNCT+PUNCT +p86s16 hsb Nawoda biblioteki smě we wěstych padach wupožčenske wobmjezowanja zběhnyć abo přidatne postajić. NOUN NOUN VERB ADP ADJ NOUN ADJ NOUN VERB CCONJ ADV VERB+PUNCT +p86s17 hsb 7. Wužiwar je winowaty z wobstatkami biblioteki swědomiće a wobchadźeć a njesmě je změnjeć (to rěka so tež pasć našmórnjenjow), womazać abo wobškodźić. NUM+PUNCT NOUN AUX ADJ ADP NOUN NOUN ADV CCONJ VERB CCONJ VERB PRON VERB PUNCT+PRON VERB PRON ADV VERB NOUN+PUNCT+PUNCT VERB CCONJ VERB+PUNCT +p86s18 hsb Kóždu škodu abo zhubjenje ma wužiwar narunać. DET NOUN CCONJ NOUN VERB NOUN VERB+PUNCT +p86s19 hsb 8. Wužiwar je woprawnjeny, so samostatnje posłužić wědomostnych pomocnych srědkow, na př. bibliografijow a časopisow, kiž su w čitarni za wólnoručne wužiwanje nastajene. NUM+PUNCT NOUN AUX ADJ+PUNCT PRON ADV VERB ADJ ADJ NOUN+PUNCT ADP NOUN+PUNCT NOUN CCONJ NOUN+PUNCT PRON AUX ADP NOUN ADP ADJ NOUN ADJ+PUNCT +p86s20 hsb Wužiwar so posłužić nastajeneho kopěraka hdyž zakónske postajenja awtorskeho prawa wobkedźbuje. NOUN PRON AUX ADJ NOUN SCONJ ADJ NOUN ADJ NOUN VERB+PUNCT +p86s21 hsb Wužiwarjo njesu sami zamołwitosć při zranjenju awtorskich prawow. NOUN VERB ADJ NOUN ADP NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p86s22 hsb Kopije z historiskich knihow, časopisow a nowin smědźa so jenož wot sobudźěłaćerjow biblioteki z pomocu knižneho scannera abo přez fotografisku reprodukciju zhotowjeć. NOUN ADP ADJ NOUN+PUNCT NOUN CCONJ NOUN VERB PRON PART ADP NOUN NOUN ADP NOUN ADJ NOUN CCONJ ADP ADJ NOUN VERB+PUNCT +p86s23 hsb 9. Jednotliwym wotrjadam instituta móža so přiručne knihownje jako dołhodobne požćonki přewostajić. NUM+PUNCT ADJ NOUN NOUN VERB PRON ADJ NOUN SCONJ ADJ NOUN VERB+PUNCT +p86s24 hsb Zamołwitosć za tute požčonki njese stajnje jedyn wot wotrjadnika pomjenowany kolega. NOUN ADP DET NOUN VERB ADV NUM ADP NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p86s25 hsb Wupožčować z tutych wobstatkow smě so jenož přez biblioteku. VERB ADP DET NOUN VERB PRON PART ADP NOUN+PUNCT +p86s26 hsb 10. Za kopije a druhe posłužby zběra so Popłatkowemu porjadej wotpowědowacy popłatk. NUM+PUNCT ADP NOUN CCONJ ADJ NOUN VERB PRON ADJ NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p86s27 hsb 11. Tutón wužiwarski porjad nabudźe płaćiwosć 1. januara 2007 a naruna dotalny. NUM+PUNCT DET ADJ NOUN VERB NOUN NUM+PUNCT NOUN NUM CCONJ VERB ADJ+PUNCT +p87s1 hsb Pismo bu w běhu časa kompleksniše, jednotliwe symbole móžachu nětko tež zwuki resp. wjacore symbole móžachu cyłe sady předstajic. NOUN AUX ADP NOUN NOUN ADJ+PUNCT ADJ NOUN VERB ADV ADV NOUN ADV+PUNCT ADJ NOUN VERB ADJ NOUN VERB+PUNCT +p87s2 hsb To zmóžni narod literatury, kaž so tež na př. w Gilgamešowym eposu wotbłyšćowaše, kotryž je w cyłym region znaty był. PRON VERB NOUN NOUN+PUNCT SCONJ PRON ADV ADP NOUN+PUNCT ADP ADJ NOUN VERB+PUNCT DET AUX ADP ADJ NOUN ADJ AUX+PUNCT +p87s3 hsb Do 2. lěttysaca w Mezopotamiskej žana z wužitych rěčow dominowaše. ADP NUM+PUNCT NOUN ADP PROPN DET ADP ADJ NOUN VERB+PUNCT +p87s4 hsb Rěčachu sumerišćinu a akkadšćinu runoprawnje. VERB NOUN CCONJ NOUN ADV+PUNCT +p87s5 hsb Lětstotki dołhe zasydlowanje a rozšěrjowanje najrozdźělnišich aramejskich kmjenow po cyłym Płódnym měsačku činjachu aramejšćinu k nawodnej rěči Bliskeho wuchoda. NOUN ADJ NOUN CCONJ NOUN ADJ ADJ NOUN ADP ADJ ADJ NOUN VERB NOUN ADP ADJ NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p88s1 hsb K 60. jubilejej Serbskeho instituta Konferenca wo němsko-słowjanskim rěčnym kontakće ADP NUM+PUNCT NOUN ADJ NOUN NOUN ADP ADJ+PUNCT+NOUN ADJ NOUN +p89s1 hsb Přez klik na horjewotwo��owany wobraz so strona z wopisanjom pokaza. ADP NOUN ADP ADJ NOUN PRON NOUN ADP NOUN VERB+PUNCT +p89s2 hsb Jeli wobraz nima so pokazać, potom móže so wotkazować na tutu stronu, z tym zo ty dodaš před słowom Wobraz dwójny dypk. SCONJ NOUN VERB PRON VERB+PUNCT ADV VERB PRON VERB ADP DET NOUN+PUNCT ADP PRON SCONJ PRON VERB ADP NOUN NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p91s1 hsb Bjez kóždychžkuli formalnosćow móžeš nowe nastawki spisać a nastawki wobdźěłać. ADP DET NOUN VERB NOUN NOUN VERB CCONJ NOUN VERB+PUNCT +p91s2 hsb Wikipedija je natwarjena na zasadach GNU-Licency. PROPN AUX ADJ ADP NOUN PROPN+PUNCT+NOUN+PUNCT +p91s3 hsb Tuchwilu wobsahuje serbska wikipedija 6.741 nastawkow. ADV VERB ADJ NOUN NUM+PUNCT+NUM NOUN+PUNCT +p91s4 hsb Zwostanje potajkim hišće tójšto dźěła. VERB ADV ADV DET NOUN+PUNCT +p91s5 hsb Pomhaj nam, zo by naša encyklopedija dale rostła! VERB PRON+PUNCT SCONJ AUX DET NOUN ADV VERB+PUNCT +p92s1 hsb Stolica abo hłowne město je politiski, husto tež stawizniski centrum kraja abo stata a tuž zwjetša sydło najwyšich politiskich institucijow, kaž n. př. knježerstwa, sejma abo monarcha. NOUN CCONJ ADJ NOUN AUX ADJ+PUNCT ADV ADV ADJ NOUN NOUN CCONJ NOUN CCONJ ADV ADV NOUN ADJ ADJ NOUN+PUNCT SCONJ ADP+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN CCONJ NOUN+PUNCT +p92s2 hsb W někotrych krajach na zemi njeje stolica runočasnje tež sydło knježerstwa, n. př. w Nižozemskej (stolica: Amsterdam, sydło knježerstwa: Den Haag), Boliwiskej (La Paz/Sucre) a Tansaniji (Dodoma/Daressalam). ADP DET NOUN ADP NOUN AUX NOUN ADV ADV NOUN NOUN+PUNCT ADP+PUNCT NOUN+PUNCT ADP PROPN PUNCT+NOUN+PUNCT PROPN+PUNCT NOUN NOUN+PUNCT PROPN PROPN+PUNCT+PUNCT PROPN PUNCT+PROPN PROPN+PUNCT+PROPN+PUNCT CCONJ PROPN PUNCT+PROPN+PUNCT+PROPN+PUNCT+PUNCT +p92s3 hsb W zwjazkowych statach kaž w Němskej su wažne institucije často we wšelakorych městach zasydlene. ADP ADJ NOUN SCONJ ADP PROPN AUX ADJ NOUN ADV ADP ADJ NOUN ADJ+PUNCT +p92s4 hsb Stolica njeje přeco najwažniši hospodarski, kulturny abo wobchadny centrum kraja. NOUN AUX ADV ADJ ADJ+PUNCT ADJ CCONJ ADJ NOUN NOUN+PUNCT +p93s1 hsb W druhej połojcy 3. lěttysaca př. n. l. da so nimo toho jednotna kultura w tutej kónčinje zwěsćić, kotraž so mjez druhim přez standardizowany załožk Akropolisa z palastom a templemi w srjedźišću sydlenskeje hórki wuznamjeni. ADP ADJ NOUN NUM+PUNCT NOUN ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT VERB PRON ADP PRON ADJ NOUN ADP DET NOUN VERB+PUNCT DET PRON ADP ADJ ADP ADJ NOUN PROPN ADP NOUN CCONJ NOUN ADP NOUN ADJ NOUN ADJ+PUNCT +p94s1 hsb Tute přesunjenje wokalow dźe na indoeuropski přechad wróćo a hodźi so tohodla, zdźěla pola samsnych werbow, we wjacorych rěčach wobkedźbować, na př. DET NOUN NOUN VERB ADP ADJ NOUN ADV CCONJ VERB PRON ADV+PUNCT NOUN ADP ADJ NOUN+PUNCT ADP ADJ NOUN VERB+PUNCT ADP NOUN+PUNCT +p96s1 hsb Sporofyt so najprjedy jako wjacebańkowy embryo załoži, kotryž na maćerskej rostlinje zawostawa a so wot teje zežiwja. NOUN PRON ADV SCONJ ADJ NOUN VERB+PUNCT DET ADP ADJ NOUN VERB CCONJ PRON ADP DET VERB+PUNCT +p96s2 hsb Často předstaja měrny stadij. ADV VERB ADJ NOUN+PUNCT +p96s3 hsb Sporofyt je přeco wjelebańkowy. NOUN AUX ADV ADJ+PUNCT +p97s1 hsb Znamješka buchu z pisakami do hlinjanych taflow zadrapane. NOUN AUX ADP NOUN ADP ADJ NOUN ADJ+PUNCT +p97s2 hsb Najprjedy so na hlinjanej tafli padorune a wodorune linije ćahachu. ADV PRON ADP ADJ NOUN ADJ CCONJ ADJ NOUN VERB+PUNCT +p97s3 hsb Potom zapisuja symbole do nastatych kašćikow, zatłóčujo je z třiróžkatym kónčkom ćeńkeho drjewjaneho kuska do mjechkeje hlinjaneje tafle. ADV VERB NOUN ADP ADJ NOUN+PUNCT VERB PRON ADP ADJ NOUN ADJ ADJ NOUN ADP ADJ ADJ NOUN+PUNCT +p97s4 hsb Pisachu a čitachu wotlěwa doprawa. VERB CCONJ VERB ADV ADV+PUNCT +p97s5 hsb Klinowe pismo docpě wo 2700 př. n. l. swoju dokonjanosć. ADJ NOUN VERB ADP NUM ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT DET NOUN+PUNCT +p97s6 hsb Klinowe pismo bu 2500 lět w Mezopotamiskej nałožene a namaka so tež w Syriskej a pola Hetitow kaž tež w diplomatiskich archiwach Egyptowskeje. ADJ NOUN AUX NUM NOUN ADP PROPN ADJ CCONJ VERB PRON ADV ADP PROPN CCONJ ADP PROPN SCONJ ADV ADP ADJ NOUN PROPN+PUNCT +p98s1 hsb Wysokoněmske słowo Wein, starowysokoněmske wîn abo winam, francoske słowo vin a jendźelske słowo wine su wšě z łaćonskeho słowa vinum wupožčene. ADJ NOUN X+PUNCT NOUN X CCONJ X+PUNCT ADJ NOUN X CCONJ ADJ NOUN X AUX DET ADP ADJ NOUN X ADJ+PUNCT +p98s2 hsb Tež waliziske słowo gwin ale tež irske fion su samsneho pochada. ADV ADJ NOUN X CCONJ ADV ADJ X AUX ADJ NOUN+PUNCT +p98s3 hsb To so přez fakt wujasni, zo Germanojo ale tež Keltojo su prěni raz přez Romjanow we wjetšim rozměrje z winje do dótknjenja přišli a z tym łaćonske słowo přewzali. PRON PRON ADP NOUN VERB+PUNCT SCONJ PROPN CCONJ ADV PROPN AUX ADJ NOUN ADP PROPN ADP ADJ NOUN ADP NOUN ADP NOUN VERB CCONJ ADP PRON ADJ NOUN VERB+PUNCT +p99s1 hsb Tři štwórćinow powjerch zemje su přikryte přez wulku kopicu wody, oceany. NUM NOUN NOUN NOUN AUX ADJ ADP ADJ NOUN NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT +p99s2 hsb Cirkulacija wody mjez oceanami a powětrom zwjetša kreěruje wjedro. NOUN NOUN ADP NOUN CCONJ NOUN ADV VERB NOUN+PUNCT +p100s1 hsb Druhdy zastupowany nahlad, bychu wjacore pochadowe linije rostlinow z algow eksistowali, bu hižo přez morfologiske studije jako njeprawdźepodobny spóznaty[4], a so dźensa lědma wjace zastupuje a so tež přez molekularnobiologiske studije njepodeprěje.[6] ADV ADJ NOUN+PUNCT AUX ADJ ADJ NOUN NOUN ADP NOUN VERB+PUNCT AUX ADV ADP ADJ NOUN SCONJ ADJ ADJ+PUNCT+NUM+PUNCT+PUNCT CCONJ PRON ADV ADV ADV VERB CCONJ PRON ADV ADP ADJ NOUN VERB+PUNCT+PUNCT+NUM+PUNCT +p101s1 hsb Dźensa su w mnohich statach (wosebje w Europje) nacizm a jeho propagacija zakazane. ADV AUX ADP ADJ NOUN PUNCT+ADV ADP PROPN+PUNCT NOUN CCONJ DET NOUN ADJ+PUNCT +p102s1 hsb Jeho najčasćiše wjazby na zemi su woda a silikaty. DET ADJ NOUN ADP NOUN AUX NOUN CCONJ NOUN+PUNCT +p103s1 hsb Mezopotamiska (grjeksce: Μεσοποταμία Mesopotamia, aramejsce: ܒܝܬܢܗܪܝܢ Beth Nahrin, kurdisce: Mezopotamya arabsce: بلاد مابين النهرين Bilād mā bain an-Nahrain) woznamjenja (kraj) mjez (dwěmaj) rěkomaj abo tež krótko Mjezyrěčina a woznamjenja w historiskim zmysle kónčinu dólnych runinow mjez rěkomaj Eufratom a Tigrisom, w kotrejž měšćanske staty Sumeričanow, Babylonjanow, Aramejčanow a Assyričanow ležachu. NOUN PUNCT+ADV+PUNCT X PROPN+PUNCT ADV+PUNCT X PROPN PROPN+PUNCT ADV+PUNCT PROPN ADV+PUNCT X X X PROPN PROPN PROPN PROPN+PUNCT+PROPN+PUNCT VERB PUNCT+NOUN+PUNCT ADP PUNCT+NUM+PUNCT NOUN CCONJ ADV ADV PROPN CCONJ VERB ADP ADJ NOUN NOUN ADJ NOUN ADP NOUN PROPN CCONJ PROPN+PUNCT ADP DET ADJ NOUN PROPN+PUNCT PROPN+PUNCT PROPN CCONJ PROPN VERB+PUNCT +p109s1 hsb Kónc 4. lěttysaca př. n. l. buchu technologije za efektiwniše powodźenje polow wuwite a etablěrowane, tak zo móhli so prěni raz města tworić. NOUN NUM+PUNCT NOUN ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT AUX NOUN ADP ADJ NOUN NOUN ADJ CCONJ ADJ+PUNCT ADV SCONJ VERB PRON ADJ NOUN NOUN VERB+PUNCT +p109s2 hsb "Rozhałžkowany kanalowy system bu wot tak mjenowanych měšniskich wjerchow zorganizowany a zhromadnje wobtwarjeny (""templowe hospodarstwo"")." ADJ ADJ NOUN AUX ADP ADV ADJ ADJ NOUN ADJ CCONJ ADV ADJ PUNCT+PUNCT+ADJ NOUN+PUNCT+PUNCT+PUNCT +p110s1 hsb W 3. lěttysacu (za Sumeričanow) knježachu měšniscy wjerchojo, kotřiž politisku a nabožnu móc w swojich rukach dźeržachu. ADP NUM+PUNCT NOUN PUNCT+ADP PROPN+PUNCT VERB ADJ NOUN+PUNCT NOUN ADJ CCONJ ADJ NOUN ADP DET NOUN VERB+PUNCT +p110s2 hsb Organizowachu tež kanalizowanje kraja a rólnistwo. VERB ADV NOUN NOUN CCONJ NOUN+PUNCT +p110s3 hsb Etat stata bě identiski z tym knježićela, tutón hospodarski system rěka oikosowe hospodarstwo. NOUN NOUN AUX ADJ ADP DET NOUN+PUNCT DET ADJ NOUN VERB ADJ NOUN+PUNCT +p110s4 hsb Organizacija trjebaše za to wulki zarjadniski aparat. NOUN VERB ADP PRON ADJ ADJ NOUN+PUNCT +p110s5 hsb Njewólnicy, kotřiž za měšniskich wjerchow dźěłachu, dóstachu za to naturalije. NOUN+PUNCT NOUN ADP ADJ NOUN VERB+PUNCT VERB ADP PRON NOUN+PUNCT +p110s6 hsb Priwatne swójstwo hakle w Babylonskej dobje nasta. ADJ NOUN PART ADP ADJ NOUN VERB+PUNCT +p110s7 hsb "Nadawki stata su so w běhu časa zdźěla ""priwatizowali"", t. r. najenk přewza dźěła a dyrbješe za to wukon (na př. slěbro) přinjesć." NOUN NOUN AUX PRON ADP NOUN NOUN ADV PUNCT+VERB+PUNCT+PUNCT PRON+PUNCT VERB+PUNCT NOUN VERB NOUN CCONJ VERB ADP PRON NOUN PUNCT+ADP NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT VERB+PUNCT +p111s1 hsb Hlej wotpowědne dataje we Wikimedia Commons: Marilyn Monroe VERB ADJ NOUN ADP PROPN PROPN+PUNCT PROPN PROPN +p112s1 hsb Šlešćina je blisko přiwuzna z Pólskej rěču, tak zo bu jako dialekt Pólšćiny wot někotrych linguistikow wotwažowana. NOUN AUX ADV ADJ ADP ADJ NOUN+PUNCT ADV SCONJ AUX SCONJ NOUN PROPN ADP DET NOUN ADJ+PUNCT +p116s1 hsb Ratarjo w 2. a 1. lěttysacu př. n. l. wšak wuměnjachu swoje produkty za trěbne žiwidła a tekstilije. NOUN ADP NUM+PUNCT CCONJ NUM+PUNCT NOUN ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT CCONJ VERB DET NOUN ADP ADJ NOUN CCONJ NOUN+PUNCT +p116s2 hsb Temple a jich měšnicy mějachu w Assyriskej wjele mjenje wliwa na hospodarstwo. NOUN CCONJ DET NOUN VERB ADP PROPN ADV ADV NOUN ADP NOUN+PUNCT +p116s3 hsb Assyriski stat dopušći priwatne swójstwo a financowaše so přez tributy a dawki. ADJ NOUN VERB ADJ NOUN CCONJ VERB PRON ADP NOUN CCONJ NOUN+PUNCT +p116s4 hsb Ležownosće běchu we wobsydstwje zemjanskich swójbow, kotrež małych ratarjow dale bóle k wotwisnym činjachu. NOUN VERB ADP NOUN ADJ NOUN+PUNCT DET ADJ NOUN ADV ADV ADP ADJ VERB+PUNCT +p116s5 hsb Wulku lěpšinu měješe wobsydstwo na pódźe - wono bě bjezdawkowe. ADJ NOUN VERB NOUN ADP NOUN PUNCT PRON AUX ADJ+PUNCT +p116s6 hsb Nimo pódy wobsedźechu tute zemjanske swójby zwjetša hišće wulke wikowanske předewzaća. ADP NOUN VERB DET ADJ NOUN ADV ADV ADJ ADJ NOUN+PUNCT +p117s1 hsb Tuta družina so jako korjenjowu zeleninu abo picowansku rostlinu kultiwuje. DET NOUN PRON SCONJ ADJ NOUN CCONJ ADJ NOUN VERB+PUNCT +p118s1 hsb Murna łočica (Mycelis muralis), rjenje so hodźa widźeć pjeć krónowych kónčki žołtych, cygomorfnych jazykowych kćenjow a dwudźělne pěsty pěstkow, Cichorioideae ADJ NOUN PUNCT+X X+PUNCT+PUNCT ADV PRON VERB VERB NUM ADJ NOUN ADJ+PUNCT ADJ ADJ NOUN CCONJ ADJ NOUN NOUN+PUNCT X +p119s1 hsb Internet je z lěta 1969 nastateho ARPANETa wušoł, projekt Advanced Research Project Agency (ARPA) zakitowanskeho ministerstwa Zjednoćenych statow Ameriki. NOUN AUX ADP NOUN NUM ADJ PROPN VERB+PUNCT NOUN X X X X PUNCT+PROPN+PUNCT ADJ NOUN ADJ NOUN PROPN+PUNCT +p120s1 hsb Rotaciska wóska zemje njeje zrunana k ekliptice, ale ma k jeje padorunje nuhel wot něhdźe 23° 26'. ADJ NOUN NOUN AUX ADJ ADP NOUN+PUNCT CCONJ VERB ADP PRON ADV NOUN ADP ADV NUM+SYM NUM+SYM+PUNCT +p120s2 hsb Tutón nuhel zawinuje fenomen měnjacych počasow. DET NOUN VERB NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p120s3 hsb Wona njeje konstantna, ale wariěruje (z periodźe wot něhdźe 40.000 lětow) mjez 21° 55' a 24° 18', wobwliwujo klimat zemje. PRON AUX ADJ+PUNCT CCONJ VERB PUNCT+ADP NOUN ADP ADV NUM+PUNCT+NUM NOUN+PUNCT ADP NUM+SYM NUM+SYM CCONJ NUM+SYM NUM+SYM+PUNCT VERB NOUN NOUN+PUNCT +p120s4 hsb Wona nětko so zmjeńšuje; něhdźe 4300 budźe srjedźnu hódnotu wot 23°06' docpěwać a něhdźe w lěće 25.000 minimalnu hódnotu. PRON ADV PRON VERB+PUNCT ADV NUM AUX ADJ NOUN ADP NUM+SYM+NUM+SYM VERB CCONJ ADV ADP NOUN NUM+PUNCT+NUM ADJ NOUN+PUNCT +p121s1 hsb W dwulětnym rytmusu poskićuje Serbski institut na wěstym dnju w nalěću hornjołužiskej zjawnosći koncentrowany dohlad do swojich slědźenjow. ADP ADJ NOUN VERB ADJ NOUN ADP ADJ ADJ ADP NOUN ADJ NOUN ADJ NOUN ADP DET NOUN+PUNCT +p121s2 hsb "Na rozdźěl wot druhich zarjadowanjow wotběži tradicionelny ""Institutny dźeń"" cyle w (hornjo)serbskej rěči a wobroći so specielnje na serbsku inteligencu." ADP NOUN ADP ADJ NOUN VERB ADJ PUNCT+ADJ NOUN+PUNCT ADV ADP PUNCT+ADJ+PUNCT+ADJ NOUN CCONJ VERB PRON ADV ADP ADJ NOUN+PUNCT +p121s2b hsb (Termin je zwjetša swjatkowna póndźela, kotraž je w sakskich šulach swobodny dźeń.) PUNCT+NOUN AUX ADV ADJ NOUN+PUNCT DET AUX ADP ADJ NOUN ADJ NOUN+PUNCT+PUNCT +p121s3 hsb Sobudźěłaćerjo dźerža 4-5 přednoškow k wšelakim temam, po tym sćěhuje krótka diskusija. NOUN VERB NUM+PUNCT+NUM NOUN ADP ADJ NOUN+PUNCT ADP PRON VERB ADJ NOUN+PUNCT +p121s4 hsb "Popołdnju je institut za zajimcow wotewrjeny (""Dźeń wotewrjenych duri"")." ADV AUX NOUN ADP NOUN ADJ PUNCT+PUNCT+NOUN ADJ NOUN+PUNCT+PUNCT+PUNCT +p121s5 hsb "Wopytowarjam zarjadowanja w Serbskim domje steji nimo toho runje wućišćana ""Dźěłowa rozprawa lěta 2008"" k dispoziciji." NOUN NOUN ADP ADJ NOUN VERB ADP PRON ADV ADJ PUNCT+ADJ NOUN NOUN NUM+PUNCT ADP NOUN+PUNCT +p122s1 hsb Za cuzych wosebje zajimawa swojoraznosć Łužicy wobsteji w tym, zo so tu nimo němskeje dalša awtochtona rěč rěči: serbšćina, kotraž słuša do swójby słowjanskich rěčow. ADP ADJ ADV ADJ NOUN PROPN VERB ADP PRON+PUNCT SCONJ PRON ADV ADP ADJ ADJ ADJ NOUN VERB+PUNCT NOUN+PUNCT DET VERB ADP NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p122s2 hsb Wona je najbliže přiwuzna z čěšćinu, pólšćinu a słowakšćinu, z kotrymiž twori zhromadnje skupinu zapadnosłowjanskich rěčow. PRON AUX ADV ADJ ADP NOUN+PUNCT NOUN CCONJ NOUN+PUNCT ADP DET VERB ADV NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p122s3 hsb "Jako němske pomjenowanje za nju trjeba so tradicionelnje nimo ""Sorbisch"" tež wuraz ""Wendisch""." SCONJ ADJ NOUN ADP PRON VERB PRON ADV ADP PUNCT+X+PUNCT ADV NOUN PUNCT+X+PUNCT+PUNCT +p122s4 hsb Serbšćina so dźensa hišće w někotrych dźělach Hornjeje a Delnjeje Łužicy wužiwa. NOUN PRON ADV ADV ADP DET NOUN ADJ CCONJ ADJ PROPN VERB+PUNCT +p122s5 hsb Cyle hinaša bě situacija w historiskim času. ADV ADJ AUX NOUN ADP ADJ NOUN+PUNCT +p122s6 hsb W dźensnišich krajach Sakska, Saksko-Anhaltska, Durinska, Braniborska a Mecklenburgsko-Předpomorska sydlachu něhdy předewšěm słowjanske kmjeny a rěčachu so słowjanske dialekty. ADP ADJ NOUN PROPN+PUNCT PROPN+PUNCT+PROPN+PUNCT PROPN+PUNCT PROPN CCONJ PROPN+PUNCT+PROPN VERB ADV ADV ADJ NOUN CCONJ VERB PRON ADJ NOUN+PUNCT +p122s7 hsb Nětčiša serbšćina je jenički hač do dźensnišeho zachowany słowjanski idiom w Němskej. ... ADJ NOUN AUX ADJ SCONJ ADP ADJ ADJ ADJ NOUN ADP PROPN+PUNCT PUNCT+PUNCT+PUNCT +p123s1 hsb Litawska dźiwadźelnica Edita Niciūtė a režiser Raimundas Eimontas staj dwaj widejoklipaj z recitacijemi Klemenowych basnjow nahrawałoj. ADJ NOUN PROPN PROPN CCONJ NOUN PROPN PROPN AUX NUM NOUN ADP NOUN ADJ NOUN VERB+PUNCT +p123s2 hsb Wobě nahrawani móžeće sej pod slědowacym wotkazom wobhladać: DET NOUN VERB PRON ADP ADJ NOUN VERB+PUNCT +p124s1 hsb Oceanija je woznamjenjenje za kulturelne a hospodarske zjeće kupoweho swěta Pacifika ke kontinentej. PROPN AUX NOUN ADP ADJ CCONJ ADJ NOUN ADJ NOUN PROPN ADP NOUN+PUNCT +p124s2 hsb Tuta definicija njeje pak geografisce ale tež tektonisce prawa, dokelž teritorije pak na awstralskej, pacifiskej a někotrych mjeńšich platach leža. DET NOUN AUX CCONJ ADV CCONJ ADV ADV ADJ+PUNCT SCONJ NOUN CCONJ ADP ADJ+PUNCT ADJ CCONJ DET ADJ NOUN VERB+PUNCT +p124s3 hsb Jako kulturelny kontinent wobhladany wón je najmjeńši na twjerdźowej masy a druhi najmjeńši w nastupanju wobydlerstwa. SCONJ ADJ NOUN ADJ PRON AUX ADJ ADP ADJ NOUN CCONJ ADJ ADJ ADP NOUN NOUN+PUNCT +p124s4 hsb Wjace hač 7.500 kupow wobsahuja hromadźe twjerdźowu přestrjeń wot nimale 1,3 Mio. kwadratowych kilometrow a su po mórskim teritoriju wot něhdźe 70 Mio. kwadratowych kilometrow rozdźělene. ADV SCONJ NUM+PUNCT+NUM NOUN VERB ADV ADJ NOUN ADP ADV NUM+PUNCT+NUM NOUN+PUNCT ADJ NOUN CCONJ AUX ADP ADJ NOUN ADP ADV NUM NOUN+PUNCT ADJ NOUN ADJ+PUNCT +p124s5 hsb Něhdźe 2.100 kupow su z tych wobsydlene, cyłkownje wobydla 14,9 Mio. čłowjekow na tych. ADV NUM+PUNCT+NUM NOUN AUX ADP DET ADJ+PUNCT ADV VERB NUM+PUNCT+NUM NOUN+PUNCT NOUN ADP DET+PUNCT +p126s1 hsb Cyłkowna redakcija bibliografije: Franc Šěn Prěnju serbsku bibliografiju - wothladamy-li wot zapisow serbskich ćišćow z 18. a 19. lětstotka - zestaja 1929 Jakub Wjacsławk, krajny bibliotekar w Drježdźanach, a slawist Max Vasmer wuda ju w Berlinje (2. rozšěrjeny nakł. 1952). ADJ NOUN NOUN+PUNCT PROPN PROPN ADJ ADJ NOUN PUNCT VERB+PUNCT+SCONJ ADP NOUN ADJ NOUN ADP NUM+PUNCT CCONJ NUM+PUNCT NOUN PUNCT VERB NUM PROPN PROPN+PUNCT ADJ NOUN ADP PROPN+PUNCT CCONJ NOUN PROPN PROPN VERB PRON ADP PROPN PUNCT+NUM+PUNCT ADJ NOUN+PUNCT NUM+PUNCT+PUNCT +p126s2 hsb Wot 1959 wuchadźa wona prawidłownje we wjacelětnych zwjazkach w Ludowym nakładnistwje Domowina w ćišćanej formje. ADP NUM VERB PRON ADV ADP ADJ NOUN ADP ADJ NOUN PROPN ADP ADJ NOUN+PUNCT +p126s3 hsb Lětne wuběrkowe bibliografije spřistupnjeja so wot 50tych lět w Lětopisu a wot 1996 w interneće. ADJ ADJ NOUN VERB PRON ADP ADJ NOUN ADP NOUN CCONJ ADP NUM ADP NOUN+PUNCT +p126s4 hsb Bibliografija wobsahuje wšě wažne serbskorěčne title a rozprawja wo druhorěčnych publikacijach z wobsahowym poćahom k Serbam, k historisce šěroko zapřijatemu serbskemu sydlenskemu rumej, Hornjej a Delnjej Łužicy, a k serbskim wosobinam. NOUN VERB DET ADJ ADJ NOUN CCONJ VERB ADP ADJ NOUN ADP ADJ NOUN ADP PROPN+PUNCT ADP ADV ADV ADJ ADJ ADJ NOUN+PUNCT ADJ CCONJ ADJ PROPN+PUNCT CCONJ ADP ADJ NOUN+PUNCT +p126s5 hsb Wona koncentruje so na stawizny a kulturu, druhe regionalnohistoriske wobłuki, kaž zarjadnistwo, hospodarstwo, geografija, přiroda atd. wobkedźbuja so přez Saksku bibliografiju a Braniborsku bibliografiju. PRON VERB PRON ADP NOUN CCONJ NOUN+PUNCT ADJ ADJ NOUN+PUNCT SCONJ NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN ADV+PUNCT VERB PRON ADP ADJ NOUN CCONJ ADJ NOUN+PUNCT +p126s6 hsb Bibliografija zapisuje samostatnje (knihi, brošurki, audiowizuelne medije) a njesamostatnje wuchadźace dźěła (přinoški w zběrnikach, časopisach, wobšěrniše nastawki w tydźenikach a dźenikach, recensije). NOUN VERB ADV PUNCT+NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT ADJ NOUN+PUNCT CCONJ ADV ADJ NOUN PUNCT+NOUN ADP NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT ADJ NOUN ADP NOUN CCONJ NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT+PUNCT +p126s6b hsb Internetowa wersija Serbskeje bibliografije skića přistup na kompletny wobsah knižnych zwjazkow 1986-1990, 1991-1995, 1996-2000, 2001-2005 a wuběrk aktualnych sorabistiskich titlow. ADJ NOUN ADJ NOUN VERB NOUN ADP ADJ NOUN ADJ NOUN NUM+PUNCT+NUM+PUNCT NUM+PUNCT+NUM+PUNCT NUM+PUNCT+NUM+PUNCT NUM+PUNCT+NUM CCONJ NOUN ADJ ADJ NOUN+PUNCT +p126s7 hsb Sukcesiwnje zadźěła so do njeje tež wobsah zažnišich bibliografijow (dotal: w Budyšinje wušłe knihi wot 1958). ADV VERB PRON ADP PRON ADV NOUN ADJ NOUN PUNCT+ADV+PUNCT ADP PROPN ADJ NOUN ADP NUM+PUNCT+PUNCT +p127s5 hsb Wulku lěpšinu měješe wobsydstwo na pódźe - wono bě bjezdawkowe. ADJ NOUN VERB NOUN ADP NOUN PUNCT PRON AUX ADJ+PUNCT +p127s6 hsb Nimo pódy wobsedźechu tute zemjanske swójby zwjetša hišće wulke wikowanske předewzaća. ADP NOUN VERB DET ADJ NOUN ADV ADV ADJ ADJ NOUN+PUNCT +p128s1 hsb Jakub Bart-Ćišinski (1856-1909) - wobnowjer serbskeje literatury PROPN PROPN+PUNCT+PROPN PUNCT+NUM+PUNCT+NUM+PUNCT PUNCT NOUN ADJ NOUN +p128s2 hsb Dnja 16. oktobra 2009 budźe 100 lět, zo je zemrěł klasikar serbskeje literatury, Jakub Bart-Ćišinski. NOUN NUM+PUNCT NOUN NUM VERB NUM NOUN+PUNCT SCONJ AUX VERB NOUN ADJ NOUN+PUNCT PROPN PROPN+PUNCT+PROPN+PUNCT +p128s3 hsb Přičina to za sorabistiku, jeho žiwjenje a dźěło z načasneho hladanja znowa pohódnoćić. NOUN PRON ADP NOUN+PUNCT DET NOUN CCONJ NOUN ADP ADJ NOUN ADV VERB+PUNCT +p128s4 hsb Ćišinski je kruty poćahowy dypk při předstajenju a wujasnjenju serbskeje kultury z časa moderny. NOUN AUX ADJ ADJ NOUN ADP NOUN CCONJ NOUN ADJ NOUN ADP NOUN NOUN+PUNCT +p128s5 hsb Wobmjezowany fundus sekundarneje literatury, w kotrymž su aktualne přepytownja a interpretacije rědke, njemóže při tym spokojić. ADJ NOUN ADJ NOUN+PUNCT ADP DET AUX ADJ NOUN CCONJ NOUN ADJ+PUNCT VERB ADP PRON VERB+PUNCT +p128s6 hsb Jeho literarne tworjenje je w cyłku přistupne. DET ADJ NOUN AUX ADP NOUN ADJ+PUNCT +p131s1 hsb Klemenowa prěna elektroniska kniha Vilnius wuńdźe w jendźelskej rěči, kotraž bu wot Shaya Wooda přełožena. ADJ ADJ ADJ NOUN PROPN VERB ADP ADJ NOUN+PUNCT DET AUX ADP PROPN PROPN ADJ+PUNCT +p131s2 hsb Rysowanka na titlowej stronje je dźěło słowjenskeho molerja Arjana Pregelja, kotryž je hižo Klemenowu třeću zběrkow basnjow Mišter w spowědnym stole ilustrował. NOUN ADP ADJ NOUN AUX NOUN ADJ NOUN PROPN PROPN+PUNCT DET AUX ADV ADJ ADJ NOUN NOUN NOUN ADP ADJ NOUN VERB+PUNCT +p131s3 hsb Knihu čitać je móžno na Kindle w formaće prc. NOUN VERB AUX ADV ADP PROPN ADP NOUN X+PUNCT +p132s1 hsb Administratorojo njejsu oficialni zastupnicy Wikimedia Foundation, na kotrejež serwerach w St. Petersburg, Florida, wšě Wikimedia-projekty leža. NOUN AUX ADJ NOUN PROPN PROPN+PUNCT ADP DET NOUN ADP PROPN+PUNCT PROPN+PUNCT PROPN+PUNCT DET PROPN+PUNCT+NOUN VERB+PUNCT +p132s2 hsb Woni su wužiwarjo, kotrymž so dowěrja, zo budu swoje rozšěrjene funkcije (strony wušmórnyć, strony škitać a jich škit zaso zběhnyć, wužiwarjow blokować) na dobro projekta wužiwać. PRON AUX NOUN+PUNCT DET PRON VERB+PUNCT SCONJ AUX DET ADJ NOUN PUNCT+NOUN VERB+PUNCT NOUN VERB CCONJ DET NOUN ADV VERB+PUNCT NOUN VERB+PUNCT ADP NOUN NOUN VERB+PUNCT +p132s3 hsb Dlěši tekst w němskej rěči móžeće tu čitać. ADJ NOUN ADP ADJ NOUN VERB ADV VERB+PUNCT +p133s1 hsb Wodowy molekul wobsteji z dweju wodźikoweju atomow a jedneho kislikoweho atoma. ADJ NOUN VERB ADP NUM ADJ NOUN CCONJ NUM ADJ NOUN+PUNCT +p133s2 hsb Geometrisce wodowy molekul je kutny a wotpowěduje VSEPR-teoriji, AB2E2-typej. ADV ADJ NOUN AUX ADJ CCONJ VERB X+PUNCT+NOUN+PUNCT X+PUNCT+NOUN+PUNCT +p133s3 hsb Dwaj atomaj wodźika a dwaj poraj elektronow su přesunjenej do róžkow předstajeneho tetraedra. NUM NOUN NOUN CCONJ NUM NOUN NOUN AUX ADJ ADP NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p133s4 hsb Nuhel, kotryž dwaj O-H-wjazbaj začinitej, je 104,45°. NOUN+PUNCT DET NUM X+PUNCT+X+PUNCT+NOUN VERB+PUNCT AUX NUM+PUNCT+NUM+SYM+PUNCT +p133s5 hsb Nastanje dla wulkeje potrjeby na rumje swobodnych porow elekronow daloko idealneho tetraedroweho nuhela (~109,47°). VERB ADP ADJ NOUN ADP NOUN ADJ NOUN NOUN ADV ADJ ADJ NOUN PUNCT+SYM+NUM+PUNCT+NUM+SYM+PUNCT+PUNCT +p133s6 hsb Dołhosć O-H-wjazbow je něhdźe 95,84 pikometrow. NOUN X+PUNCT+X+PUNCT+NOUN AUX ADV NUM+PUNCT+NUM NOUN+PUNCT +p134s1 hsb Barack Hussein Obama (* 4. awgusta 1961 w Honolulu) je wot 20. januara 2009 44. prezident Zjednoćenych statow Ameriki a prěni Afroameričan w tej poziciji. PROPN PROPN PROPN PUNCT+SYM NUM+PUNCT NOUN NUM ADP PROPN+PUNCT AUX ADP NUM+PUNCT NOUN NUM NUM+PUNCT NOUN ADJ NOUN PROPN CCONJ ADJ PROPN ADP DET NOUN+PUNCT +p136s1 hsb "Srjedu, 25. 11. 2009 wotměje so we wobłuku zarjadowanjow Wojerowskeho wuměłskeho zwjazka přednošk a po tym diskusija k temje: ""Skerje so rozbije atom hač předsudk - stereotypy wo Serbach""." NOUN+PUNCT NUM+PUNCT NUM+PUNCT NUM VERB PRON ADP NOUN NOUN ADJ ADJ NOUN NOUN CCONJ ADP PRON NOUN ADP NOUN+PUNCT PUNCT+ADV PRON VERB NOUN SCONJ NOUN PUNCT NOUN ADP PROPN+PUNCT+PUNCT +p136s2 hsb Bywša doktorandka Serbskeho insituta Katharina Elina předstaji slědźerske wuslědki swojeje disertacije. ADJ NOUN ADJ NOUN PROPN PROPN VERB ADJ NOUN DET NOUN+PUNCT +p136s3 hsb Započatk je w 19 hodź. NOUN VERB ADP NUM NOUN+PUNCT +p137s1 hsb Njeje jedyn šleski alfabet. VERB NUM ADJ NOUN+PUNCT +p137s2 hsb Rěčnicy šlešćiny su wužiwali pisać swoju rěč z pólskimi pismikami. NOUN NOUN AUX VERB VERB DET NOUN ADP ADJ NOUN+PUNCT +p137s3 hsb W lěće 2006 bu wunamakował nowy šleski alfabet, kotryž bazuje na wšěch ze šleskich pismow (je 10 pismow). ADP NOUN NUM VERB VERB ADJ ADJ NOUN+PUNCT DET VERB ADP DET ADP ADJ NOUN PUNCT+VERB NUM NOUN+PUNCT+PUNCT +p137s4 hsb Wón so často w Interneće wužiwa, kaž na př. w šleskej Wikipediji. PRON PRON ADV ADP PROPN VERB+PUNCT SCONJ ADP NOUN+PUNCT ADP ADJ PROPN+PUNCT +p138s1 hsb Stari gramatikarjo sanskrita wuchadźachu wot zhubjenskeho schodźenka jako zakładny schodźenk a mjenowachu połny schodźenk Guṇa (wulki stopjeń) a podlěšenski schodźenk Vṛddhi (róst). ADJ NOUN NOUN VERB ADP ADJ NOUN SCONJ ADJ NOUN CCONJ VERB ADJ NOUN PROPN PUNCT+ADJ NOUN+PUNCT CCONJ NOUN NOUN PROPN PUNCT+NOUN+PUNCT+PUNCT +p138s2 hsb Słowniki sanskrita, kotrež su zwjetša po korjenjach natwarjene, wobsahuje zwjetša zhubjenski schodźenk jako hesło. NOUN NOUN+PUNCT DET AUX ADV ADP NOUN ADJ+PUNCT VERB ADV ADJ NOUN SCONJ NOUN+PUNCT +p138s3 hsb Nimo wokalow a/ā, i/ī, u/ū a diftongow o/au a e/ai so tež połwokale y a v jewja, nimo toho sanskrit sonantnej likwidaj ṛ a ḷ wužiwa, a tež nazalaj m a n móžetej wokalisku funkciju měć. ADP NOUN X+PUNCT+X+PUNCT X+PUNCT+X+PUNCT X+PUNCT+X CCONJ NOUN X+PUNCT+X CCONJ X+PUNCT+X PRON ADV NOUN X CCONJ X VERB+PUNCT ADP PRON NOUN ADJ NOUN X CCONJ X VERB+PUNCT CCONJ ADV NOUN X CCONJ X VERB ADJ NOUN VERB+PUNCT +p139s1 hsb Woda wobsteji z wodźika a kislika w poměrje 2:1. NOUN VERB ADP NOUN CCONJ NOUN ADP NOUN NUM+SYM+NUM+PUNCT +p139s2 hsb Wona wobsahuje w drobnych mnóstwach ćežku wodu. PRON VERB ADP ADJ NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p140s1 hsb Wjedro na subkontinenće je prěnjorjadnje wot dešćoweho časa, monsuna, wotwisne. NOUN ADP NOUN AUX ADV ADP ADJ NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT ADJ+PUNCT +p140s2 hsb Wón započina kónc meje při přibrjohu Keraly w juhozapadźe Indiskeje połkupy a ćehnje w běhu přichodneho połdra měsaca w sewjerowuchodnym směrje přez kraj. PRON VERB NOUN NOUN ADP NOUN PROPN ADP NOUN ADJ NOUN CCONJ VERB ADP NOUN ADJ NUM NOUN ADP ADJ NOUN ADP NOUN+PUNCT +p142s1 hsb 1. ablawtowy rjad němčiny: ei - i - i NUM+PUNCT ADJ NOUN NOUN+PUNCT X PUNCT X PUNCT X +p143s1 hsb Kćenja su běłe abo rědko nažołć-běle abo róžojte a wutworja wokołk, kotryž je bóle wjelbowany a mjenje płony hač tón dźiwjeje morchwje. NOUN AUX ADJ CCONJ ADV ADV+PUNCT+ADJ CCONJ ADJ CCONJ VERB NOUN+PUNCT DET AUX ADV ADJ CCONJ ADV ADJ SCONJ DET ADJ NOUN+PUNCT +p143s2 hsb Druhdy w srjedźišću wokołka je ćmowočerwjenje abo čornopurpurowje barbjene kćenje, při čimž wono rědšo hač při dźiwjej morchwi wustupuje. ADV ADP NOUN NOUN VERB ADV CCONJ ADV ADJ NOUN+PUNCT ADP PRON PRON ADV SCONJ ADP ADJ NOUN VERB+PUNCT +p145s1 hsb Rostlina je jako kulturnu rostlinu w Europje wot młodokamjentneje doby dopokazana. NOUN AUX SCONJ ADJ NOUN ADP PROPN ADP ADJ NOUN ADJ+PUNCT +p146s1 hsb Tropiski stat mjezuje z Gowu na sewjerozapadźe, Maharaštru na sewjeru, Andrapradešom na wuchodźe, Tamil Nadu na juhowuchodźe a Keralu na juhozapadźe. ADJ NOUN VERB ADP PROPN ADP NOUN+PUNCT PROPN ADP NOUN+PUNCT PROPN ADP NOUN+PUNCT PROPN PROPN ADP NOUN CCONJ PROPN ADP NOUN+PUNCT +p146s2 hsb Na zapadźe je pobrjóh Arabskeho morja přirodna hranica. ADP NOUN AUX NOUN ADJ NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p148s1 hsb Hač do 8700 př. n. l. móžemy architektoniski pokrok wobkedźbować. SCONJ ADP NUM ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT VERB ADJ NOUN VERB+PUNCT +p148s2 hsb Něhdy kulojte bydlišća přeměnjachu so do róžkatych domow, kotrež nětko tež nad wjacorymi rumnosćemi disponowachu. ADV ADJ NOUN VERB PRON ADP ADJ NOUN+PUNCT DET ADV ADV ADP ADJ NOUN VERB+PUNCT +p148s3 hsb Žitne zbytki w silach pokazuja na prěnje ratarkse činitosće. ADJ NOUN ADP NOUN VERB ADP ADJ ADJ NOUN+PUNCT +p148s4 hsb Něhdźe wot 7700 př. n. l. pokazuja wšě domy, w kotrychž buchu čłowjeske nopy namkane, róžkaty stil. ADV ADP NUM ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT VERB DET NOUN+PUNCT ADP DET AUX ADJ NOUN ADJ+PUNCT ADJ NOUN+PUNCT +p148s5 hsb Specialny porjad pokazuje podobnosće na kult mortwych Jericha. ADJ NOUN VERB NOUN ADP NOUN ADJ PROPN+PUNCT +p148s6 hsb Z 7. lěttysaca př. n. l. pochadźeja najstarše dokłady za keramiku. ADP NUM+PUNCT NOUN ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT VERB ADJ NOUN ADP NOUN+PUNCT +p148s7 hsb Objekty pokazuja měnjace so motiwy a techniki, kotrež pokazuja na dołhi wuwiwanski proces přez wjacore lětstotki. NOUN VERB ADJ PRON NOUN CCONJ NOUN+PUNCT DET VERB ADP ADJ ADJ NOUN ADP ADJ NOUN+PUNCT +p148s8 hsb Wot 6. lěttysaca př. n. l. hodźi so prěni raz palena hlina z prehistoriskimi modelemi hornčerskeje tačele dopokazać. ADP NUM+PUNCT NOUN ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT VERB PRON ADJ NOUN ADJ NOUN ADP ADJ NOUN ADJ NOUN VERB+PUNCT +p149s1 hsb Ze symjenjow so tež muka zhotowja, kotraž móže jako přidawk při chlěbpječenju słužić. ADP NOUN PRON ADV NOUN VERB+PUNCT DET VERB SCONJ NOUN ADP NOUN VERB+PUNCT +p150s1 hsb Woda je najnuzniša substanca za wšěch žiwochow, dokelž ma wjacore rědke kajkosće kotrež su jara wažne za žiwjenje. NOUN AUX ADJ NOUN ADP DET NOUN+PUNCT SCONJ VERB ADJ ADJ NOUN DET AUX ADV ADJ ADP NOUN+PUNCT +p150s2 hsb Je dobra rozpušćadło, a ma sylnu powjerchowu napjatosć. AUX ADJ NOUN+PUNCT CCONJ VERB ADJ ADJ NOUN+PUNCT +p150s3 hsb Čerstwa woda je najhusćiša při 4 °C; jeje hustosć wotewza, hdyž mjerznje abo so zhrěje. ADJ NOUN AUX ADJ ADP NUM SYM+PROPN+PUNCT DET NOUN VERB+PUNCT SCONJ VERB CCONJ PRON VERB+PUNCT +p150s4 hsb Kaž stabilny molekul w našej atmosferje, hra wažnu rólu jako absorbowadło ultrawioletneho promjenjenja. SCONJ ADJ NOUN ADP DET NOUN+PUNCT VERB ADJ NOUN SCONJ NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p150s5 hsb Dokelž woda ma wysoku specifisku ćopłotu kotraž stabilizuje klimu na cyłym swěće. SCONJ NOUN VERB ADJ ADJ NOUN DET VERB NOUN ADP ADJ NOUN+PUNCT +p151s1 hsb Antologija słowjenskich krótkopowědančkow Auksas kišenėje (Złoto w zaku), wobsahujo Klemenowu stawiznu, wuńdźe w Litawskej. NOUN ADJ NOUN X X PUNCT+NOUN ADP NOUN+PUNCT+PUNCT VERB ADJ NOUN+PUNCT VERB ADP PROPN+PUNCT +p152s1 hsb Wosebje w pralěsowej kónčiny w sewjerowuchodźe a w Bengaliskej nižiny móže w tutym času k ćežkim powodźenjam přińdź, a na kromje Himalaje njesu wotwalenja hory zrědka. ADV ADP ADJ NOUN ADP NOUN CCONJ ADP ADJ NOUN VERB ADP DET NOUN ADP ADJ NOUN VERB+PUNCT CCONJ ADP NOUN PROPN AUX NOUN NOUN ADV+PUNCT +p152s2 hsb Spočatk septembra je sewjer přewažnje bjez dešća, ale traje dalšej měsacaj doniž so tež mróčele na južnym Dekkanje a w Keraly zminu. NOUN NOUN AUX NOUN ADV ADP NOUN+PUNCT CCONJ NUM ADJ NOUN SCONJ PRON ADV NOUN ADP ADJ PROPN CCONJ ADP PROPN VERB+PUNCT +p153s1 hsb Chronologija zepěra so na assyrisku lisćinu kralow, lisćinu eponymow a chroniku eponymow. NOUN VERB PRON ADP ADJ NOUN NOUN+PUNCT NOUN NOUN CCONJ NOUN NOUN+PUNCT +p153s2 hsb Přez rjad synchronizmow hodźi so najwjace babylonskich kralow (po sumeriskej a babylonskej lisćinje kralow A) do systema zasunyć. ADP NOUN NOUN VERB PRON ADV ADJ NOUN PUNCT+ADP ADJ CCONJ ADJ NOUN NOUN X+PUNCT ADP NOUN VERB+PUNCT +p153s3 hsb W Babylonskej so lětnje mjěna (po wažnym podawkom) hač do časa knjejstwa krala Kurigalzu I. wužiwachu, po tym wužiwa so zwjetša jenož lěto knjejstwa krala jako referencu. ADP PROPN PRON ADV NOUN PUNCT+ADP ADJ NOUN+PUNCT SCONJ ADP NOUN NOUN NOUN PROPN NUM+PUNCT VERB+PUNCT ADP DET VERB PRON ADV PART NOUN NOUN NOUN SCONJ NOUN+PUNCT +p154s1 hsb Ameriski časopis Fiction Fix wozjewi krótkopowědančko Vilnius, kotrež bu za Pushcart myto nominowane. ADJ NOUN X X VERB NOUN PROPN+PUNCT DET AUX ADP PROPN NOUN ADJ+PUNCT +p155s1 hsb W něhdyšej romskej protyce bě december poprawom dźesaty měsac (přir. łać. decem = dźesać) 304 dnjow trajaceho měsačkoweho kalendra. ADP ADJ ADJ NOUN AUX NOUN ADV ADJ NOUN PUNCT+NOUN+PUNCT ADV+PUNCT X SYM NUM+PUNCT NUM NOUN ADJ ADJ NOUN+PUNCT +p155s2 hsb W lěće 153 do Krystusa wšak so spočatk lěta wo dwaj měsacaj doprědka sćahny, tak zo poćah mjez mjenom a ličenjom wotpadny. ADP NOUN NUM ADP PROPN CCONJ PRON NOUN NOUN ADP NUM NOUN ADV VERB+PUNCT ADV SCONJ NOUN ADP NOUN CCONJ NOUN VERB+PUNCT +p156s1 hsb Citaty z literatury so jenož prawopisnje adaptuja, morfologiske wosebitosće so wobchowaja. NOUN ADP NOUN PRON PART ADV VERB+PUNCT ADJ NOUN PRON VERB+PUNCT +p158s1 hsb Pod Aššur-uballit I.om (1353-1318 př. n. l.) naby Assyriska swój wliw wróćo. ADP PROPN+PUNCT+PROPN NUM+PUNCT+PROPN PUNCT+NUM+PUNCT+NUM ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT+PUNCT VERB PROPN DET NOUN ADV+PUNCT +p158s2 hsb Mnoholičbne dobywanja wjeźechu k hospodarskemu rozmachej. ADJ NOUN VERB ADP ADJ NOUN+PUNCT +p158s3 hsb Kral Tukulti-Ninurta I. zrozumi so zaso jako zastupjer boha Assur. NOUN PROPN+PUNCT+PROPN NUM+PUNCT VERB PRON ADV SCONJ NOUN NOUN PROPN+PUNCT +p158s4 hsb "Mjenowaše so tež ""knježićel štyrjoch zemjedźělow""." VERB PRON ADV PUNCT+NOUN NUM NOUN+PUNCT+PUNCT +p158s5 hsb Z jeho smjerću so tak mjenowane srjedźoassyriske mócnarstwo skónči. ADP DET NOUN PRON ADV ADJ ADJ NOUN VERB+PUNCT +p159s1 hsb Wot lěta 1994 bu federacija wutworjena, kotraž z dźewjeć narodnostnych zwjazkowych statow wobsteji: ADP NOUN NUM AUX NOUN ADJ+PUNCT DET ADP NUM ADJ ADJ NOUN VERB+PUNCT +p160s1 hsb Jeli nastawk ma wjace hač jedyn njedostatk, wužiwaj prošu předłohu {{Rq}}. SCONJ NOUN VERB ADV SCONJ NUM NOUN+PUNCT VERB VERB NOUN PUNCT+PUNCT+PROPN+PUNCT+PUNCT+PUNCT +p160s2 hsb Nimo toho so awtomatisce kategorija Kategorija:Zarodk wo botanice doda. ADP PRON PRON ADV NOUN NOUN+PUNCT+NOUN ADP NOUN VERB+PUNCT +p161s1 hsb W dólnych runinach srjedźneje Mezopotamiskeje ležachu jako najwuznamniše městnosće Sippar, Dur-Kurigalzu a Opis. ADP ADJ NOUN ADJ PROPN VERB SCONJ ADJ NOUN PROPN+PUNCT PROPN+PUNCT+PROPN CCONJ PROPN+PUNCT +p161s2 hsb Kónčina bě přez rěku Dijala a horni běh Delnjeho Zaba wobmjezowana. NOUN AUX ADP NOUN PROPN CCONJ ADJ NOUN ADJ PROPN ADJ+PUNCT +p161s3 hsb Plahowachu hłownje žito. VERB ADV NOUN+PUNCT +p161s4 hsb Najwažniša hospodarska hałza wšak bě zhotowjenje smoły a kołmaza w regionje Opis. ADJ ADJ NOUN CCONJ AUX NOUN NOUN CCONJ NOUN ADP NOUN PROPN+PUNCT +p162s1 hsb Jeli někotři wužiwarjo listowany namjet podpěruja, to so móže předłohu {{Ekscelentny}} k nastawkej přidać. SCONJ DET NOUN ADJ NOUN VERB+PUNCT ADV PRON VERB NOUN PUNCT+PUNCT+ADJ+PUNCT+PUNCT ADP NOUN VERB+PUNCT +p162s2 hsb "Nimo toho hesło nastawka so dyrbi do delnjeho kapitla ""Lisćina ekscelentnych nastawkow"" přidać." ADP PRON NOUN NOUN PRON VERB ADP ADJ NOUN PUNCT+NOUN ADJ NOUN+PUNCT VERB+PUNCT +p163s2 hsb Nimo toho so awtomatisce kategorija Kategorija:Zarodk wo biografiji doda. ADP PRON PRON ADV NOUN NOUN+PUNCT+NOUN ADP NOUN VERB+PUNCT +p169s1 hsb Achejmenidźa dobywachu wot 550 př. n. l. Bliski wuchod a Mału Aziju. NOUN VERB ADP NUM ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT ADJ NOUN CCONJ ADJ PROPN+PUNCT +p169s2 hsb W Babylonje zawostaji Cyrus II. 539 př. n. l. swoju proklamaciju na Cyrusowym cylindrje a Mezopotamiska bu dźěl mócnje ekspandowaceho Persiskeho mócnarstwa. ADP PROPN VERB PROPN NUM+PUNCT NUM ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT DET NOUN ADP ADJ NOUN CCONJ PROPN AUX NOUN ADV ADJ ADJ NOUN+PUNCT +p169s3 hsb W času persiskeho knjejstwa bu aramejšćina mócnarstwowa rěč, t. mj. mócnarstwowa aramejšćina. ADP NOUN ADJ NOUN AUX NOUN ADJ NOUN+PUNCT ADV+PUNCT ADJ+PUNCT ADJ NOUN+PUNCT +p169s4 hsb W lěće 330 př. n. l. dobywaše Aleksander Wulki persiske mócnarstwo a po jeho smjerći přewza jeho něhdyši wójnski wjednik Seleukos móc a załoži dynastiju Seleukidow. ADP NOUN NUM ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT VERB PROPN ADJ ADJ NOUN CCONJ ADP DET NOUN VERB DET ADJ ADJ NOUN PROPN NOUN CCONJ VERB NOUN PROPN+PUNCT +p175s1 hsb Woda je jara dobre rozpušćadło, a rozpušćuje wjace družinow substancow, kaž wšelake sele a cokory, a wolóžuje swoje chemiske wzajomne skutkowanje, kotrež pomha kompleksne matabolizmy. NOUN AUX ADV ADJ NOUN+PUNCT CCONJ VERB ADV NOUN NOUN+PUNCT SCONJ ADJ NOUN CCONJ NOUN+PUNCT CCONJ VERB DET ADJ ADJ NOUN+PUNCT DET VERB ADJ NOUN+PUNCT +p175s2 hsb Najebać toho, někajke substancy so njederje měšeja z wodu, inkluziwnje wolijow a hydrofobnych substancow. ADP PRON+PUNCT DET NOUN PRON ADV VERB ADP NOUN+PUNCT ADP NOUN CCONJ ADJ NOUN+PUNCT +p175s3 hsb Bańkowe membrany wužiwaja tutu kajkosć z by starosćiwje kontrolowali wzajomne skutkowanje mjez swojimi wobsahami a eksternymi chemiskimi wěcami. ADJ NOUN VERB DET NOUN ADP AUX ADV VERB ADJ NOUN ADP DET NOUN CCONJ ADJ ADJ NOUN+PUNCT +p175s4 hsb To bu tróšku wot powjerchoweje napjatosće wody wolóžowane. PRON AUX ADV ADP ADJ NOUN NOUN ADJ+PUNCT +p177s1 hsb W 18. lětstotku př. n. l. knježeše Šamši-Adad I. wjetše mócnarstwo na sewjer wot Mezopotamiskeje, ale w prěnjej połojcy 17. lětstotka Assyriska zaso rozpada a staroassyriske mócnarstwo so skónči. ADP NUM+PUNCT NOUN ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT VERB PROPN+PUNCT+PROPN NUM+PUNCT ADJ NOUN ADP NOUN ADP PROPN+PUNCT CCONJ ADP ADJ NOUN NUM+PUNCT NOUN PROPN ADV VERB CCONJ ADJ NOUN PRON VERB+PUNCT +p178s1 hsb Salzburgske stare město (Altstadt) z barokowu architekturu słuša wot lěta 1997 oficielnje k swětowemu namrěwstwu UNESCO. ADJ ADJ NOUN PUNCT+PROPN+PUNCT ADP ADJ NOUN VERB ADP NOUN NUM ADV ADP ADJ NOUN PROPN+PUNCT +p180s1 hsb Tutón přinošk ma so hišće přełožić. DET NOUN VERB PRON ADV VERB+PUNCT +p180s2 hsb Za přełožk so namjetuje stronu . ADP NOUN PRON VERB NOUN PUNCT +p181s1 hsb December započnje so ze samsnym dnjom tydźenja kaž september. NOUN VERB PRON ADP ADJ NOUN NOUN SCONJ NOUN+PUNCT +p182s1 hsb Posledni rozmach dožiwi mócnarstwo z kralom Aššur-danom III. (935-912 př. n. l.), kiž wjele aramejske města dobywaše. ADJ NOUN VERB NOUN ADP NOUN PROPN+PUNCT+PROPN NUM+PUNCT PUNCT+NUM+PUNCT+NUM ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT+PUNCT+PUNCT PRON ADV ADJ NOUN VERB+PUNCT +p182s2 hsb Assyričenjo poněčim pismo a rěč wot Aramejčanow přejimachu. NOUN ADV NOUN CCONJ NOUN ADP PROPN VERB+PUNCT +p186s1 hsb Tuta strona wobsahuje lisćinu z nastawkami, kotrež su ekscelentne. DET NOUN VERB NOUN ADP NOUN+PUNCT DET AUX ADJ+PUNCT +p186s2 hsb Diskusija wo detailach so wotměja na tudyšej diskusijnej stronje. NOUN ADP NOUN PRON VERB ADP DET ADJ NOUN+PUNCT +p187s1 hsb Do 4. lěttysaca př. n. l. wužiwachu wobydlerjo Mezopotamiskeje tak mjenowane ličenske kamuški za ličenske nadawki wšědneho dnja. ADP NUM+PUNCT NOUN ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT VERB NOUN PROPN ADV ADJ ADJ NOUN ADP ADJ NOUN ADJ ADJ+PUNCT +p187s2 hsb Rozrostowace wikowanje wjedźeše w 3. lěttysacu k wuwiću klinoweho pisma. ADJ NOUN VERB ADP NUM+PUNCT NOUN ADP NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p187s3 hsb Najprjedy klinowe pismo zestaji so hłownje z wobrazowych symbolow. ADV ADJ NOUN VERB PRON ADV ADP ADJ NOUN+PUNCT +p187s4 hsb Pozdźišo bu wono abstrakniše. ADV AUX PRON ADJ+PUNCT +p187s5 hsb Dokelž wjele ludźi njemóžeše pisać, wužiwachu za swoje zaměry słužby pisarjow. SCONJ ADV NOUN VERB VERB+PUNCT VERB ADP DET NOUN NOUN NOUN+PUNCT +p187s6 hsb Pisar sta so tak z nahladnej wosobu w towaršnosći. NOUN VERB PRON ADV ADP ADJ NOUN ADP NOUN+PUNCT +p190s1 hsb "Pod wjednistwom Hitlera su nacionalsocialisća zawjedowali w Němskim reichu diktaturu ""Třećeho reicha""." ADP NOUN PROPN AUX NOUN VERB ADP ADJ NOUN NOUN PUNCT+ADJ NOUN+PUNCT+PUNCT +p190s2 hsb Woni dachu wšě opoziciske strony zakazować, politiske přećiwnicy přesćěhać a zamordować. PRON VERB DET ADJ NOUN VERB+PUNCT ADJ NOUN VERB CCONJ VERB+PUNCT +p190s3 hsb Rozputachu Druhu swětowu wójnu a systematisce wšitke prawa rubachu a zamordowachu europskich Židow kaž tež hinaše religiozne, etniske a towaršnostne skupiny. VERB ADJ ADJ NOUN CCONJ ADV DET NOUN VERB CCONJ VERB ADJ PROPN SCONJ ADV ADJ ADJ+PUNCT ADJ CCONJ ADJ NOUN+PUNCT +p190s4 hsb Přez tutu politika zahinychu w Europje něhdźe 30-35 milionow ludźi. ADP DET NOUN VERB ADP PROPN ADV NUM+PUNCT+NUM NOUN NOUN+PUNCT +p190s5 hsb Němska a Europa buštej we wulkich dźělach rozbiwanej. PROPN CCONJ PROPN AUX ADP ADJ NOUN ADJ+PUNCT +p190s6 hsb Bě čas bipolarneho swětoweho porjada a horceje wójny započał. AUX NOUN ADJ ADJ NOUN CCONJ ADJ NOUN VERB+PUNCT +p191s1 hsb Korsika (francosce Corse, korsiksce Corsica) je štwórta najwjetša kupa Srjedźneho morja. PROPN PUNCT+ADV PROPN+PUNCT ADV PROPN+PUNCT AUX ADJ ADJ NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p191s2 hsb Słuša k Francoskej. VERB ADP PROPN+PUNCT +p191s3 hsb Ma přestrjeń 8680 km² a cirka tři sta tysac wobydlerjow. VERB NOUN NUM NOUN+SYM CCONJ ADV NUM NUM NUM NOUN+PUNCT +p192s1 hsb Projekt Wikipedija chce stworić najwjetšu wjelerěčnu, wšitkim přistupnu online-encyklopediju. NOUN PROPN VERB VERB ADJ ADJ+PUNCT DET ADJ ADJ+PUNCT+NOUN+PUNCT +p193s1 hsb Encyklopedije hodźa so z pomocu kajkosćow předmjet, zaměr, metoda, rozrjadowanje a proces nastaća definować. NOUN VERB PRON ADP NOUN NOUN NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN CCONJ NOUN NOUN VERB+PUNCT +p195s1 hsb Pola Sumeričanow jednotliwe znamješka najprjedy cyłe słowa předstajichu, kotrež móžachu tež woznamy měć. ADP PROPN ADJ NOUN ADV ADJ NOUN VERB+PUNCT DET VERB ADV NOUN VERB+PUNCT +p195s2 hsb Druhdy so znamješka kombinowachu, zo bychu činitosće předstajili. ADV PRON NOUN VERB+PUNCT SCONJ AUX NOUN VERB+PUNCT +p195s3 hsb "Tak zapřijeće ""jěsć"" předstaji so přez symbolej ""huba"" a ""chlěb""." ADV NOUN PUNCT+VERB+PUNCT VERB PRON ADP NOUN PUNCT+NOUN+PUNCT CCONJ PUNCT+NOUN+PUNCT+PUNCT +p195s4 hsb Tute wobrazowe pismo dowoli ludźom, wšědne wěcy lěpje organizować. DET ADJ NOUN VERB NOUN+PUNCT ADJ NOUN ADV VERB+PUNCT +p196s1 hsb Sy wutrobnje přeprošeny(a), prašenja w korčmje stajić. AUX ADV ADJ+PUNCT+CCONJ+PUNCT+PUNCT NOUN ADP NOUN VERB+PUNCT +p196s2 hsb Tež za bjesadu budźe tam čas. ADV ADP NOUN VERB ADV NOUN+PUNCT +p196s3 hsb Zasady a směrnicy projekta móžeš na stronje Wikipedija:Prawidła čitać. NOUN CCONJ NOUN NOUN VERB ADP NOUN PROPN+PUNCT+NOUN VERB+PUNCT +p196s4 hsb Dalše pokiwy namakaš w našim pomocnym systemje. ADJ NOUN VERB ADP DET ADJ NOUN+PUNCT +p198s1 hsb Leidenska uniwersita je najstarša uniwersita w Nižozemskej. ADJ NOUN AUX ADJ NOUN ADP PROPN+PUNCT +p198s2 hsb Załoži so w lěće 1575. VERB PRON ADP NOUN NUM+PUNCT +p198s3 hsb Za čas wosomdźesatlětneje wójny (1568-1648) přećiwo Španiskej bu město woblěhowane. ADP NOUN ADJ NOUN PUNCT+NUM+PUNCT+NUM+PUNCT ADP PROPN AUX NOUN ADJ+PUNCT +p198s4 hsb "Třećeho oktobra 1574 bu město wot tak mjenowanych ""Geuzen"" wuswobodźeny." ADJ NOUN NUM AUX NOUN ADP ADV ADJ PUNCT+PROPN+PUNCT ADJ+PUNCT +p198s5 hsb Princ Wilhelm Oranski da Leidenčanam, jako myto za spjećowanje přećiwo Španičanam, uniwersitu. NOUN PROPN PROPN VERB PROPN+PUNCT SCONJ NOUN ADP NOUN ADP PROPN+PUNCT NOUN+PUNCT +p198s6 hsb Hłowne twarjenje uniwersity leži na Rapenburgu, najrjeńšim kanalu Leidena. ADJ NOUN NOUN VERB ADP PROPN+PUNCT ADJ NOUN PROPN+PUNCT +p198s7 hsb Twarjenje bě prěnjotnje klóšterska cyrkej. NOUN AUX ADV ADJ NOUN+PUNCT +p198s8 hsb Pódla tutoho twarjenja leži Hortus Botanicus, botaniska zahroda. ADV DET NOUN VERB PROPN PROPN+PUNCT ADJ NOUN+PUNCT +p198s9 hsb Ta zahroda eksistuje hižo štyri sta lět a ma rjanu rostlinarnju, w kotrejž rědke rostliny kćěja. DET NOUN VERB ADV NUM NUM NOUN CCONJ VERB ADJ NOUN+PUNCT ADP DET ADJ NOUN VERB+PUNCT +p199s1 hsb Eksistuje móžnosć, wobrazy z napismami a wotkazami wuhotować. VERB NOUN+PUNCT NOUN ADP NOUN CCONJ NOUN VERB+PUNCT +p199s2 hsb Tuta móžnosć bu nic doporučena, dokelž w někotrych syćowym wobhladowakach wobrazy so njeprawe pokazaja. DET NOUN AUX PART ADJ+PUNCT SCONJ ADP DET ADJ NOUN NOUN PRON ADJ VERB+PUNCT +p199s3 hsb Kaž přikład mjenowaneje móžnosće słuži kartu městow Němskeje, w kotrychž so běchu Fußball-WM 2006 wotměł. SCONJ NOUN ADJ NOUN VERB NOUN NOUN PROPN+PUNCT ADP DET PRON AUX X+PUNCT+X NUM VERB+PUNCT +p203s1 hsb Nimo toho su synchronizmy znate: Šamši-Adad I. z Assyriskeje zemrě w 17. lěće knjejstwa krala Hammurabi, Ammiṣaduqa, kral Babylona knježeše 146 lět po stupjenju krala Hammurabi. ADP PRON AUX NOUN ADJ+PUNCT PROPN+PUNCT+PROPN NUM+PUNCT ADP PROPN VERB ADP NUM+PUNCT NOUN NOUN NOUN PROPN+PUNCT PROPN+PUNCT NOUN PROPN VERB NUM NOUN ADP NOUN NOUN PROPN+PUNCT +p203s2 hsb Babylon připadny w lěće 31 krala Šamšu-ditana k Hetitam pod Muršili I. NOUN VERB ADP NOUN NUM NOUN PROPN+PUNCT+PROPN ADP PROPN ADP PROPN NUM+PUNCT +p203s3 hsb Z wobkedźbowanjow Wenusy w času krala Ammiṣaduqa spytachu, absolutne daty wotwodźić. ADP NOUN PROPN ADP NOUN NOUN PROPN VERB+PUNCT ADJ NOUN VERB+PUNCT +p203s4 hsb Wotpowědny podawk wospjetowaše so kóžde wosme lěto. ADJ NOUN VERB PRON DET ADJ NOUN+PUNCT +p203s5 hsb Nimo toho je rozprawa wo dwěmaj zaćmićomaj měsačka za čas UR-III-dynastiju. ADP PRON VERB NOUN ADP NUM NOUN NOUN ADP NOUN PROPN+PUNCT+NUM+PUNCT+NOUN+PUNCT +p204s1 hsb W Indiskej so wjace hač 400 rěčow rěči. ADP PROPN PRON ADV SCONJ NUM NOUN VERB+PUNCT +p204s2 hsb Wjetšina Indičanow rěči indoariske rěče. NOUN PROPN VERB ADJ NOUN+PUNCT +p204s3 hsb Wot tych najwažniša je Hindi. ADP DET ADJ AUX PROPN+PUNCT +p204s4 hsb Na juhu Indiskeje so drawidske rěče rěča, na přikład Tamilsce. ADP NOUN PROPN PRON ADJ NOUN VERB+PUNCT ADP NOUN ADV+PUNCT +p204s5 hsb 21 rěčow je oficielnje připóznate. NUM NOUN AUX ADV ADJ+PUNCT +p204s6 hsb 72% su Indoariske rěče. NUM+SYM AUX ADJ NOUN+PUNCT +p204s7 hsb 25% su Drawidske rěče. NUM+SYM AUX ADJ NOUN+PUNCT +p205s1 hsb Hlej wotpowědne dataje we Wikimedia Commons: Ernesto Che Guevara VERB ADJ NOUN ADP PROPN PROPN+PUNCT PROPN PROPN PROPN +p208s1 hsb Hlej wotpowědne dataje we Wikimedia Commons: Barack Obama VERB ADJ NOUN ADP PROPN PROPN+PUNCT PROPN PROPN +p209s1 hsb "Internet (wot jendź. Interconnected: ""hromadźe zwjazowane"" a Networks: ""syće"") je elektroniske zwjazanje mjezy ličakowymi syćemi, ze cilom zhotowić zwjazanja mjezy jednotliwymi ličakami a tak wuměnić daty." NOUN PUNCT+ADP ADJ+PUNCT X+PUNCT PUNCT+ADV ADJ+PUNCT CCONJ X+PUNCT PUNCT+NOUN+PUNCT+PUNCT AUX ADJ NOUN ADP ADJ NOUN+PUNCT ADP NOUN VERB NOUN ADP ADJ NOUN CCONJ ADV VERB NOUN+PUNCT +p209s2 hsb Wuměna datow mjezy jednotliwymi ličakami (serwer, jendź. Server) přewjedźe so z pomocu technisce normowanych internetowych protokolow. NOUN NOUN ADP ADJ NOUN PUNCT+NOUN+PUNCT ADV+PUNCT X+PUNCT VERB PRON ADP NOUN ADV ADJ ADJ NOUN+PUNCT +p210s1 hsb Lisabon (portugisce Lisboa) je stolica a najwjetše město Portugalskeje. PROPN PUNCT+ADV PROPN+PUNCT AUX NOUN CCONJ ADJ NOUN PROPN+PUNCT +p210s2 hsb Leži při rěce Tejo při Atlantiskim brjóze Iberskeje połkupy. VERB ADP NOUN PROPN ADP ADJ NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p210s3 hsb Město ma wokoło 500.000 wobydlerjow, z předměstami wjace hač 2,8 milionow. NOUN VERB ADV NUM+PUNCT+NUM NOUN+PUNCT ADP NOUN ADV SCONJ NUM+PUNCT+NUM NOUN+PUNCT +p211s1 hsb Sumeriska rěč wosta hač k přewrótej časow rěč zdźěłanych ludźi, podobnje kaž bě to grjekšćina za Romske mócnarstwo abo łaćonšćina w srjedźowěku. ADJ NOUN VERB SCONJ ADP NOUN NOUN NOUN ADJ NOUN+PUNCT ADV SCONJ AUX PRON NOUN ADP ADJ NOUN CCONJ NOUN ADP NOUN+PUNCT +p211s2 hsb Wot Aramejčanow bu tež pismikowe pismo, kotrež su wot Feničanow přewzali, zawjedźene. ADP PROPN AUX ADV ADJ NOUN+PUNCT DET AUX ADP PROPN VERB+PUNCT ADJ+PUNCT +p211s3 hsb Při tym pisachu jenož konsonanty, wokale so w přisłušnym pismje njepisaše (samsne płaći za prapisma Biblije kaž tež hieroglyfowe pismo Egyptowčanow). ADP PRON VERB PART NOUN+PUNCT NOUN PRON ADP ADJ NOUN VERB PUNCT+ADJ VERB ADP NOUN PROPN SCONJ ADV ADJ NOUN PROPN+PUNCT+PUNCT +p211s4 hsb W tutej dobje pisachu na papyrusu a pergamenće. ADP DET NOUN VERB ADP NOUN CCONJ NOUN+PUNCT +p213s1 hsb Naš wikisłownik so wot dotalnych słownikarskich projektow sylnje rozeznawa: DET NOUN PRON ADP ADJ ADJ NOUN ADV VERB+PUNCT +p214s1 hsb Tute prěnje wulke mócnarstwo zwosta w mytach regiona žiwe. DET ADJ ADJ NOUN VERB ADP NOUN NOUN ADJ+PUNCT +p214s2 hsb Tak wjele pozdźišo samo Assyričenjo w swojich stawiznach wo Sargonje rozprawichu. ADV ADV ADV ADV PROPN ADP DET NOUN ADP PROPN VERB+PUNCT +p216s1 hsb Wjele maćiznow so móže we wodźe rozpušćeć, při tym rozpušćomnosć wotwisuje wot maćizny a temperatury. ADV NOUN PRON VERB ADP NOUN VERB+PUNCT ADP PRON NOUN VERB ADP NOUN CCONJ NOUN+PUNCT +p216s2 hsb Rozpušćomnosć płunow wotewza z přiběracu temperaturu, mjeztym zo rozpušćomnosć selow přiběra z přiběracu temperaturu. NOUN NOUN VERB ADP ADJ NOUN+PUNCT ADV SCONJ NOUN NOUN VERB ADP ADJ NOUN+PUNCT +p217s1 hsb Za markěrowanje nastawkow eksistuje předłoha {{Namjet za pohódnoćenje}}, kotraž trjeba 2 parametraj. ADP NOUN NOUN VERB NOUN PUNCT+PUNCT+NOUN ADP NOUN+PUNCT+PUNCT+PUNCT DET VERB NUM NOUN+PUNCT +p217s2 hsb Detaile su na stronje předłohi. NOUN VERB ADP NOUN NOUN+PUNCT +p219s1 hsb Prošu wobeńć proste wulkosće wobrazow, dokelž hewak wužiwarske nastajenja njefunguja. VERB VERB ADJ NOUN NOUN+PUNCT SCONJ ADV ADJ NOUN VERB+PUNCT +p219s2 hsb Jeli namakaš nastawk, kotryž wobsahuje wobrazy z prostej wulkosću, je zdwórliwe najprjedy diskutować před wulkimi změnami. SCONJ VERB NOUN+PUNCT DET VERB NOUN ADP ADJ NOUN+PUNCT AUX ADJ ADV VERB ADP ADJ NOUN+PUNCT +p221s1 hsb Tu maja nastawki stać, kotrež po měnjenju namjetowaceho wužiwarja (wjace) njejsu ekscelentne. ADV VERB NOUN VERB+PUNCT DET ADP NOUN ADJ NOUN PUNCT+ADV+PUNCT AUX ADJ+PUNCT +p221s2 hsb Nimo toho so tu tež diskusija wo namjetach wotměwa. ADP PRON PRON ADV ADV NOUN ADP NOUN VERB+PUNCT +p222s1 hsb Krytosymjenjaki su z něhdźe 250.000 znatymi družinami rostlinska skupina z najwjetšimi družinami. NOUN AUX ADP ADV NUM+PUNCT+NUM ADJ NOUN ADJ NOUN ADP ADJ NOUN+PUNCT +p222s2 hsb W času jich systematiska pozicija znutřka symjeńcow a jich pochad přeco hišće předmjet wědomostnych debatow, je so jich znutřkowna systematika nic naposledku přez dźěło Angiosperm Phylogeny Group (APG) z 1990. lět stabilizowała. ADP NOUN DET ADJ NOUN ADP NOUN CCONJ DET NOUN ADV ADV NOUN ADJ NOUN+PUNCT AUX PRON DET ADJ NOUN PART ADV ADP NOUN X X X PUNCT+X+PUNCT ADP NUM+PUNCT NOUN VERB+PUNCT +p222s3 hsb Tu přestajowana systematika bazuje na w oktobrje 2009 předstajenej třećej wersiji APG. ADV ADJ NOUN VERB ADP ADP NOUN NUM ADJ ADJ NOUN X+PUNCT +p224s1 hsb Tajke wašnje dodać wobrazy by mał w cyłku so wužiwać w nastawkach. DET NOUN VERB NOUN AUX VERB ADP NOUN PRON VERB ADP NOUN+PUNCT +p225s1 hsb Ryby, wědomosce Pisces (wot łaćonskeho piscis = ryba), je rozšěrjene pomjenowanje za zymnokrejne, přeco abo nimale přeco we wodźe žiwych rjapnikow. NOUN+PUNCT ADV PROPN PUNCT+ADP ADJ X PUNCT NOUN+PUNCT+PUNCT AUX ADJ NOUN ADP ADJ+PUNCT ADV CCONJ ADV ADV ADP NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p225s2 hsb "Dokelž ryby w zmysle kladistiki pak žadyn monofyletiski (z zhromadneho pochada nastaty) takson předstaja, wone buchu w coologiskej systematice často z pazorkomaj pisane (""ryby"", ""pisces""), zo by je z tym jako tak mjenowany parafyletiski takson zu poznamjenili." SCONJ NOUN ADP NOUN NOUN CCONJ DET ADJ PUNCT+ADP ADJ NOUN ADJ+PUNCT NOUN VERB+PUNCT PRON AUX ADP ADJ NOUN ADV ADP NOUN ADJ PUNCT+PUNCT+NOUN+PUNCT+PUNCT PUNCT+X+PUNCT+PUNCT+PUNCT SCONJ AUX PRON ADP PRON SCONJ ADV ADJ ADJ NOUN X VERB+PUNCT +p226s1 hsb Łopjena su w porach pjerite a so zwjetša w zawiječkach kónča. NOUN AUX ADP NOUN ADJ CCONJ PRON ADV ADP NOUN VERB+PUNCT +p227s1 hsb Z [[Wobraz:Feather.svg|thumb|100px|Wopisanje]] so postaje šěrokosć wobrazki do 100 pikselow. ADP PUNCT+PUNCT+NOUN+PUNCT+X+PUNCT+X+PUNCT+X+PUNCT+X+PUNCT+NOUN+PUNCT+PUNCT PRON VERB NOUN NOUN ADP NUM NOUN+PUNCT +p227s2 hsb Awtomatisce so wuličuje wysokosć wobrazki po propociju bokow. ADV PRON VERB NOUN NOUN ADP NOUN NOUN+PUNCT +p229s1 hsb Klemenowe basnje su so před krótkim do japanšćiny, chinšćiny, francošćiny, jendźelšćiny, hindišćiny, šwedšćiny, italšćiny a španšćiny přełožili. ADJ NOUN AUX PRON ADP ADJ ADP NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN CCONJ NOUN VERB+PUNCT +p229s2 hsb Tute wersije su tež na stronje přistupne. DET NOUN AUX ADV ADP NOUN ADJ+PUNCT +p233s1 hsb Přizjewjene wužiwarjo móža postajeć wulkosć wobraz w jich nastajenjach. ADJ NOUN VERB VERB NOUN NOUN ADP DET NOUN+PUNCT +p233s2 hsb Za njepřizjewjene wužiwarjo so pokaza wobraz w wulkosći wot 180 pikselow. ADP ADJ NOUN PRON VERB NOUN ADP NOUN ADP NUM NOUN+PUNCT +p237s1 hsb "Lokalne adwerby móža akuzatiwny n měć, hdyž směr zwuraznjeja, na př. tie ""tam, tamle"" - tien ""tam""." ADJ NOUN VERB ADJ X VERB+PUNCT SCONJ NOUN VERB+PUNCT ADP NOUN+PUNCT X PUNCT+ADV+PUNCT ADV+PUNCT PUNCT X PUNCT+ADV+PUNCT+PUNCT +p238s1 hsb SORBISCHES INSTITUT - SERBSKI INSTITUT | Bahnhofstraße/Dwórnišćowa 6 | D-02625 Bautzen/Budyšin X X PUNCT ADJ NOUN PUNCT PROPN+PUNCT+ADJ NUM PUNCT X+PUNCT+NUM PROPN+PUNCT+PROPN +p239s1 hsb Wino je alkoholiski napoj ze z droždźemi předźěłaneje brěčki winowych jahodow. NOUN AUX ADJ NOUN ADP ADP NOUN ADJ NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p239s2 hsb Jahody rostu w kićojtych pakićach na winowym pruće. NOUN VERB ADP ADJ NOUN ADP ADJ NOUN+PUNCT +p239s3 hsb Tute pochadźeja zwjetša wot europskeho dobreho winowca (Vitis vinifera subsp. vinifera), kotryž pak njeje rezistentny přećiwo winowej šmicy. DET VERB ADV ADP ADJ ADJ NOUN PUNCT+X X X+PUNCT X+PUNCT+PUNCT DET CCONJ AUX ADJ ADP ADJ NOUN+PUNCT +p239s4 hsb Tohodla so na druhe družiny, kaž na př. brjohowy winowc (Vitis riparia, němsce Uferrebe), Vitis rupestris, wapnowy winowc (Vitis berlandieri, němsce Kalk-Rebe) a jich hybridy našćěpi. ADV PRON ADP ADJ NOUN+PUNCT SCONJ ADP NOUN+PUNCT ADJ NOUN PUNCT+X X+PUNCT ADV X+PUNCT+PUNCT X X+PUNCT ADJ NOUN PUNCT+X X+PUNCT ADV X+PUNCT+X+PUNCT CCONJ DET NOUN VERB+PUNCT +p240s1 hsb 1 leži zdźěla w Europje. NUM VERB ADV ADP PROPN+PUNCT +p240s2 hsb 2 leži zwjetša w Africe. NUM VERB ADV ADP PROPN+PUNCT +p240s3 hsb 3 leži zdźěla w Oceaniji. NUM VERB ADV ADP PROPN+PUNCT +p246s1 hsb Najwjetši dźěl znatych stawiznow Mezopotamiskeje je přez připućowanja po skupinach charakterizowany. ADJ NOUN ADJ NOUN PROPN AUX ADP NOUN ADP NOUN ADJ+PUNCT +p246s2 hsb Zwjetša rozpadny region do wjele měšćanskich statow, podobnje kaž w starowěkowskej Grjekskej, pod kralemi, kotřiž nachwilu jedny přećiwo druhemu wojowachu. ADV VERB NOUN ADP ADV ADJ NOUN+PUNCT ADV SCONJ ADP ADJ PROPN+PUNCT ADP NOUN+PUNCT DET ADV NUM ADP ADJ VERB+PUNCT +p246s3 hsb Běchu fazy, kotrež buchu přez wulke mócnarstwa dominowane a druhe, w kotrychž mócy ze susodnych regionow dobywanske wójnske wuprawy wjedźechu. VERB NOUN+PUNCT DET AUX ADP ADJ NOUN ADJ CCONJ ADJ+PUNCT ADP DET NOUN ADP ADJ NOUN ADJ ADJ NOUN VERB+PUNCT +p248s1 hsb Po nic cyle 100 lětach buchu Gutejčenjo wuhnaći, a sumeriske měšćanske staty dóńdźechu zaso k mocy a wulkosći. ADP PART ADV NUM NOUN AUX NOUN ADJ+PUNCT CCONJ ADJ ADJ NOUN VERB ADV ADP NOUN CCONJ NOUN+PUNCT +p248s2 hsb Město Ur bu znowa srjedźišćo. NOUN PROPN AUX ADV NOUN+PUNCT +p248s3 hsb Sumerišćina bu zarjadniska rěč. NOUN AUX ADJ NOUN+PUNCT +p248s4 hsb prěnje cikuraty nastawaja. ADJ NOUN VERB+PUNCT +p251s1 hsb Konsonant c so jako k wurjekuje. NOUN X PRON SCONJ X VERB+PUNCT +p251s2 hsb "Změna wurjekowanja před wokalomaj ""e"" a ""i"" je so pozdźišo stało." NOUN NOUN ADP NOUN PUNCT+X+PUNCT CCONJ PUNCT+X+PUNCT AUX PRON ADV VERB+PUNCT +p252s1 hsb "W kapitlu ""Do lisćiny"" móžeš nastawki namjetować, kotrež po twojim měnjenju su čitanja hódne." ADP NOUN PUNCT+ADP NOUN+PUNCT VERB NOUN VERB+PUNCT DET ADP DET NOUN AUX NOUN ADJ+PUNCT +p252s2 hsb "W kapitlu ""Z lisćiny"" móžeš nastawki namjetować, kotrež po twojim měnjenju (wjace/hišće) njejsu čitanja hódne." ADP NOUN PUNCT+ADP NOUN+PUNCT VERB NOUN VERB+PUNCT DET ADP DET NOUN PUNCT+ADV+PUNCT+ADV+PUNCT AUX NOUN ADJ+PUNCT +p253s1 hsb Do spočatka swětowych mišterstwow w kopańcy je Klemenowa baseń Samotar a wjelk do wšitkich 11 oficijalnych južnoafriskich rěčow přełožena była. ADP NOUN ADJ NOUN ADP NOUN AUX ADJ NOUN NOUN CCONJ NOUN ADP DET NUM ADJ ADJ NOUN ADJ AUX+PUNCT +p253s2 hsb Baseń recitowachu južnoafriscy wuměłcy a přełožowarjo. NOUN VERB ADJ NOUN CCONJ NOUN+PUNCT +p253s3 hsb Jich nahrawanja a přełožki namakaće tu. DET NOUN CCONJ NOUN VERB ADV+PUNCT +p257s1 hsb Na powjerchu zemje so nahromadźuje wodowe masy běžace dele - na př. rěčki a rěki - a stajace na wěstym niwowje - na př. jězory, morja, a oceany. ADP NOUN NOUN PRON VERB ADJ NOUN ADJ ADV PUNCT ADP NOUN+PUNCT NOUN CCONJ NOUN PUNCT CCONJ ADJ ADP ADJ NOUN PUNCT ADP NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN+PUNCT CCONJ NOUN+PUNCT +p258s1 hsb Raimundas Eimontas je tež přinošował pozadkowu hudźbu. PROPN PROPN AUX ADV VERB ADJ NOUN+PUNCT +p258s2 hsb Kamera: Tadas Šlajus NOUN+PUNCT PROPN PROPN +p259s3 hsb Tuchwilu wobsahuje serbska wikipedija 6.730 nastawkow. ADV VERB ADJ NOUN NUM+PUNCT+NUM NOUN+PUNCT +p260s1 hsb Orbity druhich planetow słónca njejsu runje w ekliptice, ale tež nic přejara daloke wot toho. NOUN ADJ NOUN NOUN AUX ADV ADP NOUN+PUNCT CCONJ ADV PART ADV ADJ ADP PRON+PUNCT +p261s1 hsb Małke, namódry běłe kćenja steja po jednym hač po třoch w kićach w rozporach. ADJ+PUNCT ADV ADJ NOUN VERB ADP NUM CCONJ ADP NOUN ADP NOUN ADP NOUN+PUNCT +p263s1 hsb Pod kralom Hammurabi, w starobabylonskej periodźe (2000 př. n. l. - 1595 př. n. l.), so město Babylon do srjedźišća tehdyšich podawkow dósta a bu tak wuznamne za region, zo Grjekojo pozdźišo cyłu Mezopotamisku Babylonsku mjenowachu. ADP NOUN PROPN+PUNCT ADP ADJ NOUN PUNCT+NUM ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT PUNCT NUM ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT+PUNCT+PUNCT PRON NOUN PROPN ADP NOUN ADJ NOUN VERB CCONJ AUX ADV ADJ ADP NOUN+PUNCT SCONJ PROPN ADV ADJ PROPN PROPN VERB+PUNCT +p263s2 hsb Hammurabi je znaty, dokelž spisa jednu z prěnich traděrowanych zběrkow zakonjow, tak mjenowany kodeks Hammurabi. NOUN AUX ADJ+PUNCT SCONJ VERB NUM ADP ADJ ADJ NOUN NOUN+PUNCT ADV ADJ NOUN PROPN+PUNCT +p263s3 hsb W 280 paragrafach prawidłowaše aspekty ciwilneho prawa, chłostanske prawo a zarjadniske prawo. ADP NUM NOUN VERB NOUN ADJ NOUN+PUNCT ADJ NOUN CCONJ ADJ NOUN+PUNCT +p263s4 hsb Poda nam wjele rozsudźenjow jednotliwych padow, kotrež so často přez wulku krutosć wuznamjenjachu. VERB PRON ADV NOUN ADJ NOUN+PUNCT DET PRON ADV ADP ADJ NOUN VERB+PUNCT +p263s5 hsb Historikarjo njejsu sej wěsći, kak dołho so tuta zběrka zakonjow wobkedźbowaše. NOUN AUX PRON ADJ+PUNCT ADV ADV PRON DET NOUN NOUN VERB+PUNCT +p265s1 hsb Tule ma nastać wulki a powšitkowny słownik hornjoserbskeje rěče, kiž wobsahuje wšitko wot dźělenja słowa, tworjenja formow hač k pokiwam za wužiwanje a přikładam za wužiwanje. ADV VERB VERB ADJ CCONJ ADJ NOUN ADJ NOUN+PUNCT PRON VERB PRON ADP NOUN NOUN+PUNCT NOUN NOUN SCONJ ADP NOUN ADP NOUN CCONJ NOUN ADP NOUN+PUNCT +p265s2 hsb Wězo trjebamy pomoc, zo by so tutón projekt poradźił, - tež Wašu! ADV VERB NOUN+PUNCT SCONJ AUX PRON DET NOUN VERB+PUNCT PUNCT ADV DET+PUNCT +p266s1 hsb Hižo w lěće 1887 počachu někotři spisowaćeljo knihi w rěči Esperanto spisować abo literaturu z druhich rěčow přełožować. ADV ADP NOUN NUM VERB DET NOUN NOUN ADP NOUN PROPN VERB CCONJ NOUN ADP ADJ NOUN VERB+PUNCT +p267s1 hsb Španišćina (abo kastilšćina) je jedna z najbóle rozšěrjenych swětowych rěčow. NOUN PUNCT+CCONJ NOUN+PUNCT AUX NUM ADP ADV ADJ ADJ NOUN+PUNCT +p267s2 hsb Słuša do skupiny romaniskich rěčow. VERB ADP NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p267s3 hsb Španisce so rěči we Španiskej, w Južnej Americe a Sewjernej Americe a w Ekwatorialnej Gineji w Africe. ADV PRON VERB ADP PROPN+PUNCT ADP ADJ PROPN CCONJ ADJ PROPN CCONJ ADP ADJ PROPN ADP PROPN+PUNCT +p267s4 hsb Španisce rěči wokoło 360 milionow ludźi. ADV VERB ADV NUM NOUN NOUN+PUNCT +p267s5 hsb Wona je jedna z 6 rěčow OZN. PRON AUX NUM ADP NUM NOUN PROPN+PUNCT +p270s1 hsb Rěčnicy so na pućowanjach a zarjadowanjach zetkawaja, wužiwaja Esperanto w městnych skupinach a w interneće, maja listowe přećelstwa, čitaja literaturu w Esperanće, posłuchaja esperantsku hudźbu a wužiwaja Esperanto we wjele žiwjenskich wokruhach. NOUN PRON ADP NOUN CCONJ NOUN VERB+PUNCT VERB PROPN ADP ADJ NOUN CCONJ ADP NOUN+PUNCT VERB ADJ NOUN+PUNCT VERB NOUN ADP PROPN+PUNCT VERB ADJ NOUN CCONJ VERB PROPN ADP ADV ADJ NOUN+PUNCT +p270s2 hsb Druhdy Esperanto funguje jako swójbna rěč. ADV PROPN VERB SCONJ ADJ NOUN+PUNCT +p270s3 hsb Tež eksistuja radijowe wusyłanja w tutej rěče. ADV VERB ADJ NOUN ADP DET NOUN+PUNCT +p270s4 hsb Ale tež podkasty hižo eksistuja. CCONJ ADV NOUN ADV VERB+PUNCT +p272s1 hsb Karnataka (Kannada: ಕರ್ನಾಟಕ) je wot lěta 1956 zwjazkowy stat w juhu Indiskeje. PROPN PUNCT+PROPN+PUNCT X+PUNCT AUX ADP NOUN NUM ADJ NOUN ADP NOUN PROPN+PUNCT +p272s2 hsb Ma 57,7 milionow wobydlerjow a přestrjeń 191.791 km², potajkim wjace hač 300 wobydlerjow na kwadratnym kilometru. VERB NUM+PUNCT+NUM NOUN NOUN CCONJ NOUN NUM+PUNCT+NUM NOUN+SYM+PUNCT ADV ADV SCONJ NUM NOUN ADP ADJ NOUN+PUNCT +p272s3 hsb Statna stolica je Bengaluru (tež Bangalore), jedyn indiskich centrow informaciskeje technologije. ADJ NOUN AUX PROPN PUNCT+ADV PROPN+PUNCT+PUNCT NUM ADJ NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p272s4 hsb Karnataka ma drawidsku rěč Kannada jako jeničku zarjadnisku rěč, ale tam so tež Urdu (10,5%), Telugu (7,0%) a wjele druhich rěčow rěči. PROPN VERB ADJ NOUN PROPN SCONJ ADJ ADJ NOUN+PUNCT CCONJ ADV PRON ADV PROPN PUNCT+NUM+PUNCT+NUM+SYM+PUNCT+PUNCT PROPN PUNCT+NUM+PUNCT+NUM+SYM+PUNCT CCONJ ADV ADJ NOUN VERB+PUNCT +p273s1 hsb Ze Sargonom z Akkada so nowa epocha započa (wokoło 2235-2094 př. n. l.). ADP PROPN ADP PROPN PRON ADJ NOUN VERB PUNCT+ADV NUM+PUNCT+NUM ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT+PUNCT+PUNCT +p273s2 hsb Załoži prěnje wulke předaziske mócnarstwo, zjednoćejo wjele měšćanskich statow. VERB ADJ ADJ ADJ NOUN+PUNCT VERB ADV ADJ NOUN+PUNCT +p273s3 hsb K swojemu mócnarskemu wobwodej słušeše cyłu Mezopotamisku, dźele Syriskeje, Irana a Małeje Azije. ADP DET ADJ NOUN VERB ADJ PROPN+PUNCT ADP PROPN+PUNCT PROPN CCONJ ADJ PROPN+PUNCT +p273s4 hsb Město Akkad, kotrehož zbytki hišće njebuchu namakane, bu knježerstwowe sydło. NOUN PROPN+PUNCT DET NOUN ADV AUX ADJ+PUNCT AUX ADJ NOUN+PUNCT +p273s5 hsb Akkadska rěč wutłóči sumerišćinu jako rěčanu rěč; sumerišćinu wšak wužiwachu dale jako sakralnu, ceremonialnu, literarnu rěc a jako rěč wědomosće. ADJ NOUN VERB NOUN SCONJ ADJ NOUN+PUNCT NOUN CCONJ VERB ADV SCONJ ADJ+PUNCT ADJ+PUNCT ADJ NOUN CCONJ SCONJ NOUN NOUN+PUNCT +p273s6 hsb Dobywanja Sargona wjedźechu k hospodarskim a kulturelnymi zwiskam z podćisnjenymi ludami a z nowymi susodami. NOUN PROPN VERB ADP ADJ CCONJ ADJ NOUN ADP ADJ NOUN CCONJ ADP ADJ NOUN+PUNCT +p273s7 hsb Přistup k Persiskemu golfej daše florěrowace mórske wikowanje nastać. NOUN ADP ADJ NOUN VERB ADJ ADJ NOUN VERB+PUNCT +p274s1 hsb Šwed Carl Wilhelm Scheele a Jendźelčan Joseph Priestley stej element kislik wokoło lěta 1775 wotkryłoj. PROPN PROPN PROPN PROPN CCONJ PROPN PROPN PROPN AUX NOUN NOUN ADP NOUN NUM VERB+PUNCT +p274s2 hsb Francoz Lavoisier je wono oxygen mjenował (grjeksce oxys: kisilina ; a grjeksce gignomai: činju) PROPN PROPN AUX PRON NOUN VERB PUNCT+ADV X+PUNCT NOUN PUNCT CCONJ ADV X+PUNCT VERB+PUNCT +p279s1 hsb Ablawt (tež apofonija) mjenuje so změnu wokalow mjez rozdźělnymi morfami, kotrež samsny morphem reprezentuja. NOUN PUNCT+ADV NOUN+PUNCT VERB PRON NOUN NOUN ADP ADJ NOUN+PUNCT DET ADJ NOUN VERB+PUNCT +p279s2 hsb Zapřijeće bu w lěće 1819 wot Jacoba Grimma do rěčewědy za poznamjenjenje prawidłowneje změny w zdónkowym wokalu při fleksiji germanskich sylnych werbow (tu a tam hižo zašo podobnje wužity, ale hišće nic jako jasnje wobrysowane fachowe zapřijeće). NOUN VERB ADP NOUN NUM ADP PROPN PROPN ADP NOUN ADP NOUN ADJ NOUN ADP ADJ NOUN ADP NOUN ADJ ADJ NOUN PUNCT+ADV CCONJ ADV ADV ADV ADV ADJ+PUNCT CCONJ ADV PART SCONJ ADV ADJ ADJ NOUN+PUNCT+PUNCT +p279s3 hsb Tutón ablawt najskerje dźe hižo na protoindoeuropsku prarěč a pokazuje hišće swoje wuskutki w najwjace indoeuropskich rěčach. DET NOUN ADV VERB ADV ADP ADJ NOUN CCONJ VERB ADV DET NOUN ADP ADV ADJ NOUN+PUNCT +p283s1 hsb Mezopotamiska wikowaše ze susodnymi krajemi. PROPN VERB ADP ADJ NOUN+PUNCT +p283s2 hsb Poćahi dalokowikowanja sahachu samo wot Baltiskeho morja hač k Indusowej delće. NOUN NOUN VERB ADV ADP ADJ NOUN SCONJ ADP ADJ NOUN+PUNCT +p283s3 hsb Twory přinjesechu přez lódź abo karawanu do kraja. NOUN VERB ADP NOUN CCONJ NOUN ADP NOUN+PUNCT +p283s4 hsb Karawany najprjedy swoje wikowanske twory z wosołami transportowachu, wot 1. lěttysaca př. n. l. wjelbłudy twory njesechu. NOUN ADV DET ADJ NOUN ADP NOUN VERB+PUNCT ADP NUM+PUNCT NOUN ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT NOUN NOUN VERB+PUNCT +p283s5 hsb W snadnej měrje su so tež konje a wozy wužiwali. ADP ADJ NOUN AUX PRON ADV NOUN CCONJ NOUN VERB+PUNCT +p283s6 hsb Dróhi běchu hakle wot nowoassyriskeho mócnarstwa. NOUN VERB PART ADP ADJ NOUN+PUNCT +p284s1 hsb Ćežka woda so wot wšědneje wody we fyzikalnych a chemiskich kajkosćach rozeznawa, na př. ma wyši škrějny dypk, warjenski dypk a je husćiša. ADJ NOUN PRON ADP ADJ NOUN ADP ADJ CCONJ ADJ NOUN VERB+PUNCT ADP NOUN+PUNCT VERB ADJ ADJ NOUN+PUNCT ADJ NOUN CCONJ AUX ADJ+PUNCT +p284s2 hsb Na bazy wulkeje masoweje diferency mjez protiumom a deuteriumom a tritiumom, (kotrejž matej dwójnu a trójnu masu), kinetiski izotopowy efekt je jara akutny. ADP NOUN ADJ ADJ NOUN ADP NOUN CCONJ NOUN CCONJ NOUN+PUNCT PUNCT+DET VERB ADJ CCONJ ADJ NOUN+PUNCT+PUNCT ADJ ADJ NOUN AUX ADV ADJ+PUNCT +p284s3 hsb Dla narunanja normalneje wody při chemiskich substancach runowahowe reakcije změnja, štož móže na př. k ćěłoškódnym sćěham w čłowjekowym ćěle wodźić. ADP NOUN ADJ NOUN ADP ADJ NOUN ADJ NOUN VERB+PUNCT PRON VERB ADP NOUN+PUNCT ADP NOUN NOUN ADP ADJ NOUN VERB+PUNCT +p285s1 hsb Wulke města na brjohu Kaspiskeho morja su na přikład Machačkala (stolica Dagestana) a Baku (stolica Azerbajdźana). ADJ NOUN ADP NOUN ADJ NOUN AUX ADP NOUN PROPN PUNCT+NOUN PROPN+PUNCT CCONJ PROPN PUNCT+NOUN PROPN+PUNCT+PUNCT +p287s1 hsb "Kooperacija: Konferenca wotměje so w zwisku z wustajeńcu ""Moderni z tradicije. Widy na kultury Romow/Cyganow"" w Serbskim muzeju Budyšin." NOUN+PUNCT NOUN VERB PRON ADP NOUN ADP NOUN PUNCT+ADJ ADP NOUN+PUNCT NOUN ADP NOUN PROPN+PUNCT+PROPN+PUNCT ADP ADJ NOUN PROPN+PUNCT +p289s1 hsb Tež móžno wusměrić wobrazy w teksće. ADV ADV VERB NOUN ADP NOUN+PUNCT +p289s2 hsb Z opcijami left , right , center a none móžeš wusměrić wobrazy, ale rezultat wotwisuje z wužiwaneho syćoweho wobhladowaka. ADP NOUN X PUNCT X PUNCT X CCONJ X VERB VERB NOUN+PUNCT CCONJ NOUN VERB ADP ADJ ADJ NOUN+PUNCT +p290s1 hsb Kaspiske morjo (azerbajdžansce Xəzər dənizi, persce دریای خزر , rusce Каспийское море, kazachsce Каспий теңізі, turkmensce Hazar deňzi) je najwjetši jězor na Zemi, druhdy waženy za morjo. ADJ NOUN PUNCT+ADV X X+PUNCT ADV X X PUNCT ADV X X+PUNCT ADV X X+PUNCT ADV X X+PUNCT AUX ADJ NOUN ADP PROPN+PUNCT ADV ADJ ADP NOUN+PUNCT +p290s2 hsb Ma přestrjeń 371 000 kwadratnych kilometrow a wobjim 78 200 kubikowych kilometrow. VERB NOUN NUM NUM ADJ NOUN CCONJ NOUN NUM NUM ADJ NOUN+PUNCT +p291s1 hsb Za wjele žiwochow kislik je njeparujomny za jich dychanje. ADP ADV NOUN NOUN AUX ADJ ADP DET NOUN+PUNCT +p291s2 hsb Ale tež eksistuja žiwochi, kotřiž njetrjebaja kislik, předewšěm při jednobańkowcach. CCONJ ADV VERB NOUN+PUNCT NOUN VERB NOUN+PUNCT ADV ADP NOUN+PUNCT +p292s1 hsb Padnje-li 29., 30. abo 31. december na póndźelu, da přiliča so dny wot póndźele prěnjemu protykowemu tydźenju přichodneho lěta. VERB+PUNCT+SCONJ NUM+PUNCT+PUNCT NUM+PUNCT CCONJ NUM+PUNCT NOUN ADP NOUN+PUNCT ADV VERB PRON NOUN ADP NOUN ADJ ADJ NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p294s1 hsb Słaby werb je na př. loben, zdónkowy wokal njeměnja so při tworjenju preterituma: loben, lobte, gelobt. ADJ NOUN AUX ADP NOUN+PUNCT X+PUNCT ADJ NOUN VERB PRON ADP NOUN NOUN+PUNCT X+PUNCT X+PUNCT X+PUNCT +p297s1 hsb Ernesto Che Guevara (14. smažnika 1928, Rosario, Argentinska - 9. winowca 1967, La Higuera, Boliwiska) bě profesionalny marxistiski rewolucionar a guerillowy wjednik z Argentinskeje. PROPN PROPN PROPN PUNCT+NUM+PUNCT NOUN NUM+PUNCT PROPN+PUNCT PROPN PUNCT NUM+PUNCT NOUN NUM+PUNCT PROPN PROPN+PUNCT PROPN+PUNCT AUX ADJ ADJ NOUN CCONJ ADJ NOUN ADP PROPN+PUNCT +p298s1 hsb Zelene rostliny, wšelake algi, ale tež někotre jednobańkowcy płodźa jón přez rozpačenje wot wody. ADJ NOUN+PUNCT DET NOUN+PUNCT CCONJ ADV DET NOUN VERB PRON ADP NOUN ADP NOUN+PUNCT +p298s2 hsb Rostliny a algi potrjebuja za to swětło słónca. NOUN CCONJ NOUN VERB ADP PRON NOUN NOUN+PUNCT +p298s3 hsb To rěka fotosynteza. PRON VERB NOUN+PUNCT +p301s1 hsb Španišćina ma dwaj genusaj a numerusaj, ale nima žadyn pad, ze wuwzaćom pronomenow. NOUN VERB NUM NOUN CCONJ NOUN+PUNCT CCONJ VERB DET NOUN+PUNCT ADP NOUN NOUN+PUNCT +p303s1 hsb Dalše namakanki, kotrež mějachu za hospodarstwo rozsudny wuznam, běštej koleso a hornčerska tačel (pózdnja Uruk-doba). ADJ NOUN+PUNCT DET VERB ADP NOUN ADJ NOUN+PUNCT AUX NOUN CCONJ ADJ NOUN PUNCT+ADJ PROPN+PUNCT+NOUN+PUNCT+PUNCT +p305s1 hsb Nimo wulkich skupinach monokotyledonow a eudikotyledonow hišće eksistuja někotre bazalnje stejace porjady. ADP ADJ NOUN NOUN CCONJ NOUN ADV VERB DET ADV ADJ NOUN+PUNCT +p305s2 hsb Jich přiwuznosć so přez sćěhowacy kladogram wujasnjuje: DET NOUN PRON ADP ADJ NOUN VERB+PUNCT +p308s1 hsb Recentne (njewotemrěne) zastupnicy rostlinow tworja štyri jasnje mjez sobu rozdźělene skupiny. ADJ PUNCT+ADJ+PUNCT NOUN NOUN VERB NUM ADV ADP PRON ADJ NOUN+PUNCT +p308s2 hsb Tute su po morfologiskich ale tež po molekularbiologiskich studijach monofyletisce: jatrowe mochi, lisćowe mochi, rohowe mochi a žiłkowe rostliny. DET AUX ADP ADJ CCONJ ADV ADP ADJ NOUN ADJ+PUNCT ADJ NOUN+PUNCT ADJ NOUN+PUNCT ADJ NOUN CCONJ ADJ NOUN+PUNCT +p308s3 hsb Pozicija tutych štyrjoch skupinow mjez sobu hišće njeje doskónčnje wujasnjena. NOUN DET NUM NOUN ADP PRON ADV AUX ADV ADJ+PUNCT +p308s4 hsb W zańdźenosći běchu wšelake namjety , tola slědowacy kladogram jako prawdźepodobne poměry přiwuznistwa we wotrysach so pokaza: ADP NOUN VERB DET NOUN PUNCT CCONJ ADJ NOUN SCONJ ADJ NOUN NOUN ADP NOUN PRON VERB+PUNCT +p309s1 hsb Serbja we Łužicomaj słyšachu k połobskosłowjanskim kmjenam, kotrež so wot 6. lětstotka sem mjez Wódru a Łobjom / Solawu zasydlichu. NOUN ADP PROPN VERB ADP ADJ NOUN+PUNCT DET PRON ADP NUM+PUNCT NOUN ADV ADP PROPN CCONJ PROPN PUNCT PROPN VERB+PUNCT +p309s2 hsb Hačrunjež běchu wot 10. lětstotka němskej wyšnosći podćisnjeni, móžachu sej tola swoju etnisku swojoraznosć hač do přitomnosće wobchować. SCONJ AUX ADP NUM+PUNCT NOUN ADJ NOUN ADJ+PUNCT VERB PRON CCONJ DET ADJ NOUN SCONJ ADP NOUN VERB+PUNCT +p309s3 hsb W zažnym 19. lětstotku wotući pod wliwom rozswětlerstwa a romantiki kaž tež narodneho wozrodźenja pola druhich słowjanskich ludow tež narodne wědomje Łužiskich Serbow. ... ADP ADJ NUM+PUNCT NOUN VERB ADP NOUN NOUN CCONJ NOUN SCONJ ADV ADJ NOUN ADP ADJ ADJ NOUN ADV ADJ NOUN ADJ PROPN+PUNCT PUNCT+PUNCT+PUNCT +p310s1 hsb To su předewšěm wodrjewjane rostliny, kotrež eteriske wolije tworja (fenylpropanoidy a terpeny). PRON AUX ADV ADJ NOUN+PUNCT DET ADJ NOUN VERB PUNCT+NOUN CCONJ NOUN+PUNCT+PUNCT +p310s2 hsb Tute su w kulowatych idioblastach. DET VERB ADP ADJ NOUN+PUNCT +p310s3 hsb Łopjena su jednore a wobsedźa žane pódlanske łopješko. NOUN AUX ADJ CCONJ VERB DET ADJ NOUN+PUNCT +p310s4 hsb Kćenja eksistuja w jara rozdźělnych formach. NOUN VERB ADP ADV ADJ NOUN+PUNCT +p310s5 hsb Přirjadowanje kćenjowych organow je šrubikojte abo te�� často w třiličbnych kružkach. NOUN ADJ NOUN AUX ADJ CCONJ ADV ADV ADP ADJ NOUN+PUNCT +p310s6 hsb Próšk je předewšěm monosulkatny. NOUN AUX ADV ADJ+PUNCT +p310s7 hsb Płodowe łopješka su zwjetša nic zrosćene. ADJ NOUN AUX ADV PART ADJ+PUNCT +p310s8 hsb Časte rostlinske wobsahowe maćizny su bencylisochinolinalkaloidy a neolignany. ADJ ADJ ADJ NOUN AUX NOUN CCONJ NOUN+PUNCT +p312s1 hsb Hlej wotpowědne dataje we Wikimedia Commons: Zestajenkowe rostliny VERB ADJ NOUN ADP PROPN PROPN+PUNCT ADJ NOUN +p313s1 hsb Wodowe kapki su stabilne dla sylneje powjerchoweje napjatosće wody. ADJ NOUN AUX ADJ ADP ADJ ADJ NOUN NOUN+PUNCT +p313s2 hsb So móže widźeć tute hdyž tróšku wody bu kapana na njerozpušćomny powjerch kaž škleńcu. PRON VERB VERB DET SCONJ ADV NOUN AUX ADJ ADP ADJ NOUN SCONJ NOUN+PUNCT +p313s3 hsb Woda so do kapkow zwjazuje. NOUN PRON ADP NOUN VERB+PUNCT +p313s4 hsb Tuta kajkosć je trěbna za rostlinowu transpiraciju. DET NOUN AUX ADJ ADP ADJ NOUN+PUNCT +p318s1 hsb Druhe rěče wužiwane w Indiskej su Awstro-aziske rěče kaž Santali a Tibeto-burmaske rěče kaž Manipuri. ADJ NOUN ADJ ADP PROPN AUX ADJ+PUNCT+ADJ NOUN SCONJ PROPN CCONJ ADJ+PUNCT+ADJ NOUN SCONJ PROPN+PUNCT +p325s1 hsb Jeli někotři wužiwarjo listowany namjet podpěruja, to so dyrbi předłohu {{Ekscelentny}} z nastawka wotstronić. SCONJ DET NOUN ADJ NOUN VERB+PUNCT ADV PRON VERB NOUN PUNCT+PUNCT+ADJ+PUNCT+PUNCT ADP NOUN VERB+PUNCT +p325s2 hsb "Nimo toho hesło nastawka so dyrbi z delnjeho kapitla ""Lisćina ekscelentnych nastawkow"" wotstronić." ADP PRON NOUN NOUN PRON VERB ADP ADJ NOUN PUNCT+NOUN ADJ NOUN+PUNCT VERB+PUNCT +p325s3 hsb (Njewěm, hač trjebamy separatnu lisćinu za tute nastawki. --Tlustulimu 20:04, 4. jan 2008 (CET)) PUNCT+VERB+PUNCT SCONJ VERB ADJ NOUN ADP DET NOUN+PUNCT PUNCT+PUNCT+PROPN NUM+PUNCT+NUM+PUNCT NUM+PUNCT NOUN NUM PUNCT+PROPN+PUNCT+PUNCT +p326s1 hsb Su w germanšćinje sydom ablawtowych rjadow, znutřka kotrychž wokal so po krutym prawidle ablawtuje (prěnjotna přičina za to su mj. dr. sćěhowace konsonanty). VERB ADP NOUN NUM ADJ NOUN+PUNCT ADP DET NOUN PRON ADP ADJ NOUN VERB PUNCT+ADJ NOUN ADP PRON AUX X+PUNCT X+PUNCT ADJ NOUN+PUNCT+PUNCT +p326s2 hsb W němčinje su do dźensnišeho wšě sydom ablawtowych grupow wobchowane, při čimž někotre werby su tež swoju ablawtowu grupu w běhu rěčnych stawiznow změnili, abo počachu słabe być, na př. so werb backen w sewjernej němčinje hłownje słabje skłonjuje (backen - backte - gebackt), mjeztym zo so w hornjej němčinje hišće husto sylny preteritum a particip II (backen - buk - gebacken) jewjetej. ADP NOUN AUX ADP ADJ DET NUM ADJ NOUN ADJ+PUNCT ADP PRON DET NOUN AUX ADV DET ADJ NOUN ADP NOUN ADJ NOUN VERB+PUNCT CCONJ VERB ADJ AUX+PUNCT ADP NOUN+PUNCT PRON NOUN X ADP ADJ NOUN ADV ADV VERB PUNCT+X PUNCT X PUNCT X+PUNCT+PUNCT ADV SCONJ PRON ADP ADJ NOUN ADV ADV ADJ NOUN CCONJ NOUN NUM PUNCT+X PUNCT X PUNCT X+PUNCT VERB+PUNCT +p327s1 hsb Korjeń je tołsty a mjasny, mjeztym zo barba wariěruje: běły, žołty, wioletny, oranžočerwjeny. NOUN AUX ADJ CCONJ ADJ+PUNCT ADV SCONJ NOUN VERB+PUNCT ADJ+PUNCT ADJ+PUNCT ADJ+PUNCT ADJ+PUNCT +p327s2 hsb Wón je dołho-špindlojty hač krótko-boblojty. PRON AUX ADJ+PUNCT+ADJ CCONJ ADJ+PUNCT+ADJ+PUNCT +p327s3 hsb Wón wobsahuje karotin. PRON VERB NOUN+PUNCT +p327s4 hsb Jeho znutřkowna cona je tróšku jasniši hač zwonkowny. DET ADJ NOUN AUX ADV ADJ SCONJ ADJ+PUNCT +p330s1 hsb Slepo je wuchodnosakska wjes a sydło gmejny ze samsnym mjenom a Zarjadniskeho zjednoćenstwa Slepo we wokrjesu Zhorjelc. PROPN AUX ADJ NOUN CCONJ NOUN NOUN ADP ADJ NOUN CCONJ ADJ NOUN PROPN ADP NOUN PROPN+PUNCT +p330s2 hsb Wot srjedź 1990ych lět słušatej wjesce Rowno a Mułkecy ke gmejnje. ADP ADP ADJ NOUN VERB NOUN PROPN CCONJ PROPN ADP NOUN+PUNCT +p331s1 hsb Wobsydlenje započa so mjez 5000 a 4000 př. n. l. w Obejdskej dobje. NOUN VERB PRON ADP NUM CCONJ NUM ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT ADP ADJ NOUN+PUNCT +p331s2 hsb Ratarjo wobsydlachu kraj mjez Babylonom a Persiskim golfom, wjedźechu prěnje ratarstwo. NOUN VERB NOUN ADP PROPN CCONJ ADJ NOUN+PUNCT VERB ADJ NOUN+PUNCT +p331s3 hsb Dźělenje dźěła nasta, hornčerska tačel bu wunamakana, Temple z hlinjanych cyhelow su nastate. NOUN NOUN VERB+PUNCT ADJ NOUN AUX ADJ+PUNCT NOUN ADP ADJ NOUN AUX ADJ+PUNCT +p331s4 hsb Wot Urukoweje doby (4000-3100 př. n. l.) namakachu města a spočatki pisma, kotrež so ze systema piktogramow k sumeriskemu klinowemu pismu wuwiwaše. ADP ADJ NOUN PUNCT+NUM+PUNCT+NUM ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT+PUNCT VERB NOUN CCONJ NOUN NOUN+PUNCT DET PRON ADP NOUN NOUN ADP ADJ ADJ NOUN VERB+PUNCT +p332s1 hsb Po nowych fylogenetiskich spóznaćach buchu nětko dwanaće podswójbow zawjedowane: ADP ADJ ADJ NOUN AUX ADV NUM NOUN ADJ+PUNCT +p334s1 hsb Historisce so je definicija zapřijeća rostlina přeměniła. ADV PRON AUX NOUN NOUN NOUN VERB+PUNCT +p334s2 hsb W tu wužiwanej systematice po Adl et al.[2] so rostliny z twjerdźowymi rostlinami (embryophyta) na jednu runinu sadźa. ADP ADV ADJ NOUN ADP PROPN X X+PUNCT+PUNCT+NUM+PUNCT PRON NOUN ADP ADJ NOUN PUNCT+X+PUNCT ADP NUM NOUN VERB+PUNCT +p334s3 hsb K rostlinam so liča mochi a žiłowe rostliny. ADP NOUN PRON VERB NOUN CCONJ ADJ NOUN+PUNCT +p335s1 hsb Kaspiske morjo leži w Aziji a mjezuje na juhu z Iranom (dołhosć brjoha: 750 km), na zapadźe z Azerbajdźanom (dołhosć brjoha: 800 km) a z Ruskej federaciju (dołhosć brjoha: 960 km) a na wuchodźe z Kazachstanom (dołhosć brjoha: 1894 km) a z Turkmenistanom (dołhosć brjoha: 1768 km). ADJ NOUN VERB ADP PROPN CCONJ VERB ADP NOUN ADP PROPN PUNCT+NOUN NOUN+PUNCT NUM NOUN+PUNCT+PUNCT ADP NOUN ADP PROPN PUNCT+NOUN NOUN+PUNCT NUM NOUN+PUNCT CCONJ ADP ADJ NOUN PUNCT+NOUN NOUN+PUNCT NUM NOUN+PUNCT CCONJ ADP NOUN ADP PROPN PUNCT+NOUN NOUN+PUNCT NUM NOUN+PUNCT CCONJ ADP PROPN PUNCT+NOUN NOUN+PUNCT NUM NOUN+PUNCT+PUNCT +p339s1 hsb W 14. lětstotku př. n. l. Assyriska zaso na mocy naby. ADP NUM+PUNCT NOUN ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT PROPN ADV ADP NOUN VERB+PUNCT +p339s2 hsb Stolica Aššur ležeše při hornim Tigrisu. NOUN PROPN VERB ADP ADJ PROPN+PUNCT +p339s3 hsb Historikarjo měnja, zo tute město najprjedy bě pod knjejstwom Herrschaft Akkada, mjeztym zo prěni Assyričenjo běchu nomadźa. NOUN VERB+PUNCT SCONJ DET NOUN ADV VERB ADP NOUN X PROPN+PUNCT ADV SCONJ ADJ PROPN AUX NOUN+PUNCT +p340s1 hsb Nimo toho móžeja rostliny hromadu ale w wobłuku korjenjow tež z hribami, bakterijemi a druhimi mikroorganizmami komunikować. ADP PRON VERB NOUN ADV CCONJ ADP NOUN NOUN ADV ADP NOUN+PUNCT NOUN CCONJ ADJ NOUN VERB+PUNCT +p340s2 hsb Komunikaciske procesy zawěsćuja zum einen disponujomnosć přihódnych wutkow ale tež krótkodobnu, srjedźnodobnu a dołhodobnu koordinaciju a organizaciju wot rosćenskich a wuwiwanskich procesow we wšěch jich detailowych krokach. ADJ NOUN VERB X X NOUN ADJ NOUN CCONJ ADV ADJ+PUNCT ADJ CCONJ ADJ NOUN CCONJ NOUN ADP ADJ CCONJ ADJ NOUN ADP DET DET ADJ NOUN+PUNCT +p343s1 hsb Na swěće je wokoło 24 - 30 tysac družinow rybow. ADP NOUN VERB ADP NUM PUNCT NUM NUM NOUN NOUN+PUNCT +p344s1 hsb Přiběrace žadanja na organizaciju a tež templowe hospodarstwo wuměnjachu a spěchowaštej wuwiwanje pisma. ADJ NOUN ADP NOUN CCONJ ADV ADJ NOUN VERB CCONJ VERB NOUN NOUN+PUNCT +p344s2 hsb Na spočatku słužeše pismo jenož knihiwjedstwu- ADP NOUN VERB NOUN PART NOUN+PUNCT +p344s3 hsb Najwažniše město Sumeričanow bě Uruk, jedyn z jeho knježićelow bě Gilgameš. ADJ NOUN PROPN AUX PROPN+PUNCT NUM ADP DET NOUN AUX PROPN+PUNCT +p344s4 hsb Epos wo tutym rjeku maja so za najstarši wobchowany literarny dokument čłowjestwa. NOUN ADP DET NOUN VERB PRON ADP ADJ ADJ ADJ NOUN NOUN+PUNCT +p344s5 hsb Wokoło lěta 2700 př. n. l. bě klinowe pismo w swojich móžnosćach dospołnje wuwite. ADP NOUN NUM ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT AUX ADJ NOUN ADP DET NOUN ADV ADJ+PUNCT +p345s1 hsb Assyriska, Babyloniska a Sumer pěstowachu dalokosahace politiske poćahi k susodnym krajam, kotrež buchu tež zdźěla za prowincy mezopotamiskich jadrowych krajow deklarowane. PROPN+PUNCT PROPN CCONJ PROPN VERB ADJ ADJ NOUN ADP ADJ NOUN+PUNCT DET AUX ADV ADV ADP NOUN ADJ ADJ NOUN ADJ+PUNCT +p345s2 hsb Mjez krajemi starowěka, kotrež njesłušeja k historisce definowanym geografiskim kónčinam Mezopotamiskej, su mj. dr. Armenska, Urartu, Mittani, Mediska, Elam a zažne persiske mócnarstwo, prjedy hač wot lěta 539 př. n. l. prěni naslědny stat stareje Mezopotamiskeje tworješe. ADP NOUN NOUN+PUNCT DET VERB ADP ADV ADJ ADJ NOUN PROPN+PUNCT VERB X+PUNCT X+PUNCT PROPN+PUNCT PROPN+PUNCT PROPN+PUNCT PROPN+PUNCT PROPN CCONJ ADJ ADJ NOUN+PUNCT ADV SCONJ ADP NOUN NUM ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT ADJ ADJ NOUN ADJ PROPN VERB+PUNCT +p346s1 hsb Mnichow (němsce München) je stolica zwjazkoweho kraja Bayerskeje a kulturelne kaž tež ekonomiske srjedźišćo južneje Němskeje. PROPN PUNCT+ADV PROPN+PUNCT AUX NOUN ADJ NOUN PROPN CCONJ ADJ SCONJ ADV ADJ NOUN ADJ PROPN+PUNCT +p346s2 hsb Z něhdźe 1.350.000 wobydlerjemi na 310 km² je wone po wobydlerjach najwjetše město zwjazkoweho kraja, třeće najwjetše město Němskeje a dwanate najwjetše město Europskeje Unije. ADP ADV NUM+PUNCT+NUM+PUNCT+NUM NOUN ADP NUM NOUN+SYM AUX PRON ADP NOUN ADJ NOUN ADJ NOUN+PUNCT ADJ ADJ NOUN PROPN CCONJ ADJ ADJ NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p346s3 hsb Přez Mnichow běža rěka Isar. ADP PROPN VERB NOUN PROPN+PUNCT +p348s1 hsb Rosa Luxemburg - Rozalia Luksenburg (* 5. měrca 1871 w Zamośće, Pólska; † 15. januara 1919 w Berlinje) bě wuznamna zastupjerka europskeho dźěłaćerskeho hibanja a rozsudna proletariska internacionalistka. PROPN PROPN PUNCT PROPN PROPN PUNCT+SYM NUM+PUNCT NOUN NUM ADP PROPN+PUNCT PROPN+PUNCT SYM NUM+PUNCT NOUN NUM ADP PROPN+PUNCT AUX ADJ NOUN ADJ ADJ NOUN CCONJ ADJ ADJ NOUN+PUNCT +p348s2 hsb W lětomaj 1918-1919 bě předsydka strony KPD. ADP NOUN NUM+PUNCT+NUM AUX NOUN NOUN PROPN+PUNCT +p348s3 hsb Bu wot prawicarskeje jednotki zamordowana. AUX ADP ADJ NOUN ADJ+PUNCT +p350s1 hsb Wuchodny přibrjóh Andreho Pradeša a Tamil Nadu kaž tež južna Kerala dožiwja mjez oktobrom a decembrom dla sewjerozapadneho monsuna hišće druhi dešćowy čas. ADJ NOUN PROPN PROPN CCONJ PROPN PROPN SCONJ ADV ADJ PROPN VERB ADP NOUN CCONJ NOUN ADP ADJ NOUN ADV ADJ ADJ NOUN+PUNCT +p351s1 hsb Samotar narysowa na pěskojte dno smuhu a praji: »Přez tu smuhu njesměš.« NOUN VERB ADP ADJ NOUN NOUN CCONJ VERB+PUNCT PUNCT+ADP DET NOUN VERB+PUNCT+PUNCT +p351s2 hsb Potom narysowa kruh prajo: »W tutym kruhu dyrbiš wostać. ADV VERB NOUN VERB+PUNCT PUNCT+ADP DET NOUN VERB VERB+PUNCT +p351s3 hsb Móžeš jón přestupić, ale nic přez smuhu.« VERB PRON VERB+PUNCT CCONJ PART ADP NOUN+PUNCT+PUNCT +p351s4 hsb Přińdźe wichor a smuha so zhubi. VERB NOUN CCONJ NOUN PRON VERB+PUNCT +p351s5 hsb Wjelk steješe w kruhu. NOUN VERB ADP NOUN+PUNCT +p351s6 hsb Mróz a dešć běštej jeho wučerpałoj, tola wón so njepohnu. NOUN CCONJ NOUN AUX PRON VERB+PUNCT CCONJ PRON PRON VERB+PUNCT +p351s7 hsb Njewědźeše, hač wobsteji smuha tež potom, hdyž njeje hižo w pěsku zarysowana. VERB+PUNCT SCONJ VERB NOUN ADV ADV+PUNCT SCONJ AUX ADV ADP NOUN ADJ+PUNCT +p353s1 hsb Leži 11 kilometrow na sewjer wot Sardiniskeje, 170 kilometrow na juhowuchod wot Francoskeje, a 90 kilometrow wot Italskeje. VERB NUM NOUN ADP NOUN ADP PROPN+PUNCT NUM NOUN ADP NOUN ADP PROPN+PUNCT CCONJ NUM NOUN ADP PROPN+PUNCT +p354s1 hsb Tež móžno postajeć maksimalnu wysokosć. ADV ADV VERB ADJ NOUN+PUNCT +p354s2 hsb Jeli 100x200px so pisa, potom wobraz bu skalěrowane, zo wón wužiwa praworóžk ze šěrokosću wot 100 pikselow a z wysokosću wot 200 pikselow. SCONJ X PRON VERB+PUNCT ADV NOUN AUX ADJ+PUNCT SCONJ PRON VERB NOUN ADP NOUN ADP NUM NOUN CCONJ ADP NOUN ADP NUM NOUN+PUNCT +p354s3 hsb Proporcija bokow so zachowuja. NOUN NOUN PRON VERB+PUNCT +p354s4 hsb Z x200px móže definować za wobrazy w thumb tež jenož wysokosć. ADP X VERB VERB ADP NOUN ADP NOUN ADV PART NOUN+PUNCT +p358s1 hsb Jako politiska jednota bu Posaarska (tehdy Saarbeckengebiet) w lětu 1920 dla Versailloweho zrěčenja tworjena. SCONJ ADJ NOUN AUX PROPN PUNCT+ADV PROPN+PUNCT ADP NOUN NUM ADP ADJ NOUN ADJ+PUNCT +p358s2 hsb Po tym zo wona bě přez pjatnaće lětow Ludowemu zwjazkej podstajena, wróćiła w lětu 1935 do Němskeho reicha. ADP PRON SCONJ PRON AUX ADP NUM NOUN ADJ NOUN ADJ+PUNCT VERB ADP NOUN NUM ADP ADJ NOUN+PUNCT +p358s3 hsb Po Druhej swětowej wójnje bě francoski protektorat, doniž je skónčnje w lětu 1957 Zwjazkowu republiku přistupiła. ADP ADJ ADJ NOUN VERB ADJ NOUN+PUNCT SCONJ AUX ADV ADP NOUN NUM ADJ NOUN VERB+PUNCT +p361s1 hsb Po aktualnej systematice eukaryotow wot Adl a.d. (2005)[2] njesłuša zastupjerje zelenych algow a tež čerwjenych algow, kotrež buchu dołho k rostlinam ličene, wjace k plantae. ADP ADJ NOUN NOUN ADP PROPN CCONJ+PUNCT+ADJ+PUNCT PUNCT+NUM+PUNCT+PUNCT+NUM+PUNCT VERB NOUN ADJ NOUN CCONJ ADV ADJ NOUN+PUNCT DET AUX ADV ADP NOUN ADJ+PUNCT ADV ADP X+PUNCT +p361s2 hsb Potajkim wotpowěduja plantae embryofytam, wopřijmju tuž mochi a žiłowe rostliny. ADV VERB X NOUN+PUNCT ADV ADV NOUN CCONJ ADJ NOUN+PUNCT +p363s1 hsb Kralej Aššur-nasir-apli II. (883-859 př. n. l..) a Šulmanu-ašared III. (858-824 př. n. l.) rozšěrištaj assyriski mócnarski wobwod hač do Syriskeje. NOUN PROPN+PUNCT+PROPN+PUNCT+PROPN NUM+PUNCT PUNCT+NUM+PUNCT+NUM ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT+PUNCT+PUNCT CCONJ PROPN+PUNCT+PROPN NUM+PUNCT PUNCT+NUM+PUNCT+NUM ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT+PUNCT VERB ADJ ADJ NOUN SCONJ ADP PROPN+PUNCT +p363s2 hsb Po někotrych poražkach a nutřkownych wadźeńcach je so Tukulti-apil-Ešarrje III. (745-727 př. n. l.) poradźiło, Fenicisku, Palestinu a Israel dobywać. ADP DET NOUN CCONJ ADJ NOUN AUX PRON PROPN+PUNCT+PROPN+PUNCT+PROPN NUM+PUNCT PUNCT+NUM+PUNCT+NUM ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT+PUNCT VERB+PUNCT PROPN+PUNCT PROPN CCONJ PROPN VERB+PUNCT +p363s3 hsb Babylon dobywachu w lěće 689 př. n. l. PROPN VERB ADP NOUN NUM ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT +p363s4 hsb Dobywanska žadosć namaka swój wjeršk w dobywanju Egyptowskeje přez Aššur-ahhe-iddina (681-669 př. n. l.). ADJ NOUN VERB DET NOUN ADP NOUN PROPN ADP PROPN+PUNCT+PROPN+PUNCT+PROPN PUNCT+NUM+PUNCT+NUM ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT+PUNCT+PUNCT +p363s5 hsb Aššur-bani-apli (669-627 př. n. l.) bě posledni wuznamny knježićel. PROPN+PUNCT+PROPN+PUNCT+PROPN PUNCT+NUM+PUNCT+NUM ADP+PUNCT DET+PUNCT NOUN+PUNCT+PUNCT AUX ADJ ADJ NOUN+PUNCT +p363s6 hsb Wón bě nazhonity politikar, kiž bě jara wobčitany. PRON AUX ADJ NOUN+PUNCT PRON AUX ADV ADJ+PUNCT +p363s7 hsb Jeho knihownja je wuznamne žórło za stawizny Mezopotamiskeje. DET NOUN AUX ADJ NOUN ADP NOUN PROPN+PUNCT +p364s1 hsb Substantiwy maja tři genusy na rozdźěl wot romaniskich rěčow. NOUN VERB NUM NOUN ADP NOUN ADP ADJ NOUN+PUNCT +p364s2 hsb Nimo toho maja šěsć padow, kotrychž formy wotwisuja wot numerusa (gramatiskeho čisła) a klasy deklinacije. ADP PRON VERB NUM NOUN+PUNCT DET NOUN VERB ADP NOUN PUNCT+ADJ NOUN+PUNCT CCONJ NOUN NOUN+PUNCT +p367s1 hsb Je jedyn z hłownych wobstatkow zemskeje atmosfery, ale tež wustupuje jako wobstatk silikatow w kamjenjach. AUX NUM ADP ADJ NOUN ADJ NOUN+PUNCT CCONJ ADV VERB SCONJ NOUN NOUN ADP NOUN+PUNCT +p368s1 hsb Na zemi su 193 njewotwisnych a wot strony Zjednoćenych narodow připóznatych statow. ADP NOUN VERB NUM ADJ CCONJ ADP NOUN ADJ NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p369s1 hsb Ernesto Che Guevara a Fidel Castro w lěće 1961 PROPN PROPN PROPN CCONJ PROPN PROPN ADP NOUN NUM +p370s1 hsb Płone symjenja sedźa zwjetša po jednym hač po dwěmaj we łušćinach. ADJ NOUN VERB ADV ADP NUM CCONJ ADP NUM ADP NOUN+PUNCT +p370s2 hsb Wone su tačelojte, zelenojće-brune hač čorne abo čerwjenojte a přinjesu na bělkowinach a wuhlowych hydratach bohatu zeleninu. PRON AUX ADJ+PUNCT ADJ+PUNCT+ADJ CCONJ ADJ CCONJ ADJ CCONJ VERB ADP NOUN CCONJ ADJ NOUN ADJ NOUN+PUNCT +p372s1 hsb Salzburg leži nad rěku Salzach blisko hranicy mjez Awstriskej a Němskej, při sewjernej kromje Alpow. PROPN VERB ADP NOUN PROPN ADP NOUN ADP PROPN CCONJ PROPN+PUNCT ADP ADJ NOUN PROPN+PUNCT +p372s2 hsb Bliske wuznamne europske města su Mnichow cirka 150 kilometrow na zapad, Ljubljana cirka 280 kilometrow na juhowuchod a Wien cirka 300 kilometrow na wuchod. ADJ ADJ ADJ NOUN AUX PROPN ADV NUM NOUN ADP NOUN+PUNCT PROPN ADV NUM NOUN ADP NOUN CCONJ PROPN ADV NUM NOUN ADP NOUN+PUNCT +p375s1 hsb Přez pozdźiše wikowanske poćahi so dósta wopřijeće wina wot Germanow hač do Słowjanow (hlej serbske wopřijeće wino a ruske słowo vinó) a hač do Baltow, při čimž na př. w Litawskej wopřijeće vynas a w Letiskej słowo vins stej znatej. ADP ADJ ADJ NOUN PRON VERB NOUN NOUN ADP PROPN CCONJ ADP PROPN PUNCT+VERB ADJ NOUN NOUN CCONJ ADJ NOUN X+PUNCT CCONJ CCONJ ADP PROPN+PUNCT ADP PRON ADP NOUN+PUNCT ADP PROPN NOUN X CCONJ ADP PROPN NOUN X AUX ADJ+PUNCT +p377s1 hsb Po horjeka naspomnjenej definiciji je ablawt tež w zapado- a serwjernogermanšćinje rozšerjeny přezwuk (na př. němsce Maus - Mäuse, Mäuslein; fahren - fährt), kotryž bu přez -i/j- w sćěhowacej złóžce zawinowany. ADP ADV ADJ NOUN AUX NOUN ADV ADP ADJ+PUNCT CCONJ NOUN ADJ NOUN PUNCT+ADP NOUN+PUNCT ADV X PUNCT X+PUNCT X+PUNCT X PUNCT X+PUNCT+PUNCT DET AUX ADP PUNCT+X+PUNCT+X+PUNCT ADP ADJ NOUN ADJ+PUNCT +p377s2 hsb Tutón je wo wjele młódši zjaw hač indoeuropski ablawt, čehoždla ani njeje systematiski abo historiski zwisk ze změnu w ablawtowych rjadach a přezwuk so zwjetša k ablawtowym fenomenam njeliči. DET AUX ADP ADV ADJ NOUN SCONJ ADJ NOUN+PUNCT ADV CCONJ VERB ADJ CCONJ ADJ NOUN ADP NOUN ADP ADJ NOUN CCONJ NOUN PRON ADV ADP ADJ NOUN VERB+PUNCT